Dankzij heel wat opzoekingwerk van Jean-Paul Vierstraete weten we wie de oudste bij naam gekende Kortrijkzaan was! Het verhaal van de Heilige Austrulf, geboren in Kortrijk als zoon van Sindulf en Wilberta, werd teruggevonden in de kroniek van de abdij van Fontenelle: Gesta abbatum Fontanellensium.
In 1990 verscheen naar aanleiding van 800 jaar Kortrijk het werk “De Geschiedenis van Kortrijk” onder leiding van Niklaas Maddens. Daarin las Jean-Paul Vierstraete een vermelding over een inwoner van het territorium Curtriacensi, namelijk Austrulf, die overleed in 753. Om deze datum even in perspectief te plaatsen, de Onze-Lieve-Vrouwekerk is het oudste bouwwerk van de stad en werd gebouwd in 1199.
Het lezen van die zin was voor Jean-Paul Vierstraete de aanleiding om meer informatie op te sporen over Austrulf. De zoektocht leidde Jean-Paul naar Fontenelle in Normandië, om finaal een ontknoping te kennen in Zwitserland.
Het opzoekingswerk van Jean-Paul en de oude teksten tonen een enorm rijke geschiedenis! Kortrijk was in de jaren 800 al uiterst belangrijk om te vermelden en de heilige Austrulf verspreidde zijn kennis en invloed over West-Europa. Dankzij Jean-Paul vonden we dergelijke fascinerende info terug en samen met de Gidsenkring stak Jean-Paul een stadswandeling in elkaar! Zo kan je vanaf 2023 genieten van een interessante wandeling over Straffe Mijnheren! Op de website vind je trouwens ook de stadswandeling van Straffe Madammen in Kortrijk, dus zeker voor elk wat wils!Axel Ronse, schepen van cultuur
In de coronaperiode ging ik uit interesse op zoek naar de oudst gekende vermelding van een Kortrijkzaan, genaamd Austrulf. Wonderbaarlijk ging het niet alleen om een vermelding, maar een compleet verhaal van een middeleeuwse topdiplomaat en heilige uit Kortrijk die stierf in 753. Daarop werkte ik een stadswandeling uit over deze heilige Austrulf en andere gekende straffe Kortrijkzanen.Jean-Paul Vierstraete
Austrulf, een eerbiedwaardig man, geboren te Kortrijk uit vader Sindulfus en moeder WilbertaGesta abbatum Fontanellensium (kroniek van de abdij van Fontenelle)
De hierboven geciteerde zin komt uit de kroniek van de abdij van Fontenelle: Gesta abbatum Fontanellensium. Het is de oudste abbatiale kroniek in West-Europa. De kroniek getuigt voornamelijk over de levens van de abten en de gebeurtenissen in de abdij, nu bekend onder de naam van Abbaye de Saint-Wandrille. Deze ligt op de boorden van de Seine in Normandië, nabij Rouen en werd oorspronkelijk opgericht onder de naam Abbaye de Fontenelle.
De kroniek getuigt over een periode vanaf de stichting van de abdij in 649 tot 867 en werd opgeschreven in fasen tussen 823 en 867 in opdracht van de toenmalige abt Ansegisus. De kroniek zelf is opgedeeld in drie delen. Het eerste deel beschrijft het leven van de Heilige Wandrille, stichter en eerste abt van de abdij. Het tweede deel beschrijft de abdij tussen 701 en 806. Het derde en laatste deel beschrijft het leven van abt Ansegisus, de opdrachtgever van de kroniek zelf.
In het tweede deel vinden we de oudste vermelding en gegevens over een Kortrijkzaan in geschreven tekst terug. Austrulf werd in 747 de dertiende abt van de abij van Fontenelle. Niet alle abten worden vermeld en beschreven in de Gesta. Daarom mogen we veronderstellen dat Austrulf wel enige rol van betekenis heeft gespeeld, wat betreft zijn taak als abt en onderhandelaar in naam van de koning bij de paus over religieuze vernieuwingen.
Een eerste vermelding in de tekst over de abt Austrulf vindt men onder de biografie van de Heilige Wandon, die Austrulf voorafging als abt en overleed in 754.
...Nu leed de glorierijke Vader (abt Wandon) aan jicht, en in zijn zwakheid wijdde hij zich met veel waakzaamheid aan de lofprijzing van de Heer, zoals hij altijd gewend was te doen, wetende dat er geschreven staat: De Heer kastijdt iedere zoon die hem behaagt en nog eens: De Heer corrigeert hem die hij liefheeft. Hij had zeven jaar geregeerd toen hem het licht van zijn ogen werd ontnomen wegens zijn hoge ouderdom. Daarna koos hij, met de eenparige instemming en wil van de broeders, de eerwaarde Austrulf, prior van dit klooster, om hem te vervangen in het beleid. Toen hij dit gedaan had, richtte hij zijn verzoek tot prins Pepijn, en vroeg dat Austrulf, gekozen door de broeders, aan het hoofd van de gemeenschap zou worden geplaatst. De feiten worden gedateerd in 747.Gesta Abbatum Fontanellensium (kroniek van de abdij van Fontenelle)
Austrulf, een eerbiedwaardig man, geboren te Kortrijk uit Sindulfus, de vader, en Wilberta, zijn moeder, wordt, zoals gezegd, abt met toestemming en naar keuze van de broeders, waarbij de vrome prins Pepijn hun besluit heeft goedgekeurd. Het is zeker dat dit plaatsvond in het jaar 747 van de menswording van de Heer. De opmerkelijke Vader toonde zich ijverig voor het klooster, was een zeer machtige prior en droeg veel zorg voor de stabiliteit van de regel en de naleving van de wet van God. In de tijd van abt Wandon oefende hij het ambt van prior uit met grote matigheid en voorzichtigheid, gaf zijn broeders altijd voldoende te eten, deelde hen gretig het voedsel van het goddelijk Woord en leefde in al zijn handelen als voorbeeld. Als gevolg daarvan, verdiende hij het om abt te worden vanwege zijn verdiensten en zijn voorbeeldige zuiverheid van leven. Eenmaal in deze waardigheid gevestigd, toonde hij zich voor allen onberispelijk, zodat allen zijn deugdzame handelingen wilden navolgen: wie hem hoorde onderwijzen, kon niet anders dan overtuigd te worden zo te handelen.Gest Abbatum Fontanellensium (kroniek van de abdij van Fontenelle)
Een studie gepubliceerd in 1959 door J. Laporte, archivaris van de abdij van Wandrille, belicht de voorkeursbehandeling van abt Austrulf als gunsteling en bevoorrechte onderdaan door Pepijn de Korte. Die studie verdedigt de stelling dat abt Austrulf naar Rome gestuurd werd als ambassadeur van Pepijn de Korte bij Paus Stefanus II. Tijdens die ontmoeting zal de basis onderhandeld worden voor de toekomstige relaties tussen Rome en Pepijn de Korte (vader van Karel de Grote). Enkele maanden na die onderhandelingen zal de paus Pepijn de Korte opnieuw zalven als vorst.
Op de terugweg van Rome sterft abt Austrulf echter aan hoge koorts in de abdij van Saint-Maurice d’Agaune in Valais. Zowel in Zwitserland als binnen de orde van de Benedictijnen wordt Austrulf als heilige vermeld. Jaarlijks op 14 september wordt hij binnen de Benedictijnenorde herdacht. Een echte Kortrijkse heilige!
De West-Vlaamse gidsenkring Kortrijk verzorgt elke eerste zondag van de maand een themarondleiding in Kortrijk voor individuele deelnemers. Op zondag 2 oktober stelde de Gidsenkring voor het eerst de nieuwe wandeling 'Straffe mijnheren' voor als test en dat bleek alvast een succes! In de wandeling kom je meer te weten over o.a. de oudste gekende Kortrijkzaan Austrulf en een 10-tal andere grote figuren die Kortrijk waardig zijn ... Een ontdekkingstocht vol anekdotes en ongekende verhalen.
De rondleidingen kunnen geboekt worden vanaf 2023 via de website West-Vlaamse Gidsenkring Kortrijk, zowel in het Frans als het Nederlands.
Bevoegd
Gerelateerde onderwerpen
Gerelateerd nieuws
Lokale Helden zet muzikaal talent in de kijker
Op zaterdag 27 april doet Kortrijk haar naam als muziekstad opnieuw alle eer aan met een nieuwe editie van Lokale Helden. Met meer dan 50 (gratis) optredens van lokale artiesten, verspreid over 9 p...
Bibliotheek Kortrijk organiseert leesmarathon op Vlaanderenleestdag
Op dinsdag 23 april, Vlaanderenleestdag én Wereldboekendag, houdt de openbare bibliotheek Kortrijk een leesmarathon. Twaalf uur lang, van ’s ochtends 7.30 uur tot ’s avonds 19.30 uur nestelen stads...
Erfgoeddag in Kortrijk
Op zondag 21 april is het opnieuw Erfgoeddag in Vlaanderen en Brussel. Dit jaar gaan de organisatoren op zoek naar wat het gewone zo bijzonder maakt, vroeger en nu. Verwacht je aan een dag vol gevo...
Japanse kunstenaar Motoi Yamamoto realiseert ‘zoutwerk’ voor Triënnale Kortrijk 2024
Van 29 juni tot 6 oktober staat Kortrijk in het teken van hedendaagse kunst met de derde editie van de Triënnale Kortrijk. Deze week is de Japanse kunstenaar Motoi Yamamoto op bezoek om een install...
Werken Schouwburg Kortrijk van start
De stadsschouwburg van Kortrijk, een prachtig monument doordrongen van cultureel erfgoed, begint aan een opmerkelijke nieuwe fase in haar geschiedenis. Na jaren van voorbereiding zijn de langverwac...