Iedere burger voelt de gevolgen van de klimaatverandering. Met vaker langere en meer extreme droogtes in de zomer moet ook ons grondwater zo goed mogelijk beschermd worden. In tijden van droogte springen bronbemalingen bij werven die grondwater lozen in de riool dan ook sterk in het oog. Kortrijk stapte mee in het pilootproject VIPS van de Intercommunale Leiedal dat via kennisopbouw en samenwerking tussen steden en gemeenten inzet op een duidelijk handelingskader, terreincontroles en prioriteiten in handhaving onderzoekt en vastlegt.
Voor het bouwen van woningen en appartementen en de aanleg van wegen en rioleringen is het vaak noodzakelijk dat grondwater tijdelijk wordt opgepompt. Het grondwater wordt weggepompt tot het peil onder de bouwput of sleuf ligt. Zo kunnen de werken droog worden uitgevoerd. Hoewel bemaling vaak nodig is, gebeurt het nog te vaak dat grondwater geloosd wordt in de riool en kan het een negatieve impact hebben op de omgeving. Verdroging, verlies van biodiversiteit, een ingezakte bodem, bodemverontreiniging, noem maar op. Om die negatieve effecten tot een minimum te beperken, is er nood aan een duidelijk handelingskader.
Water is een kostbaar goed geworden, waar we verstandig mee moeten omgaan. Door strikter toe te zien op bronbemalingen slagen we erin het grondwater minder te verspillen.Bert Herrewyn, schepen van Natuur, Klimaat, Biodiversiteit
Met ongeveer 40 à 60 bemalingsaanvragen per jaar voor bouwprojecten, van zwembad tot bouwput, is er nu een duidelijke kader. Essentieel voor het beschermen van ons kostbare grondwater.Wout Maddens, schepen van Stadsvernieuwing
De Vlaamse wetgeving reikt daartoe het kader aan. De eerste stap is steeds het zoveel als mogelijk vermijden van bemaling en inzetten op retourbemaling. Bij retourbemaling wordt het water dichtbij de bemaling opnieuw in de bodem geïnfiltreerd. Zo wordt de grondwatervoorraad weer aangevuld en gaat het kostbare water niet verloren. Als terugvoeren niet mogelijk blijkt (bv. door ruimtegebrek in een stedelijke omgeving), moet gekeken worden of het bemalingswater kan hergebruikt worden om drinkwater te sparen (bv. water voor planten, waswater voor veegwagens, bluswater…). Dat kan makkelijk via een vat of container waaruit iedereen gratis water kan aftappen. Als ook dat niet kan (bv. omdat het water mogelijk verontreinigd is of praktisch te omslachtig), moet de voorkeur naar lozing op waterlopen of vijvers gaan (ofwel rechtstreeks, ofwel onrechtstreeks via de regenwaterafvoer of gracht). Pas in allerlaatste instantie kan er geloosd worden in de gemengde riolering, mits een grondige motivering van de aanvrager. Op een werf met een actieve bemaling moet er ook telkens een debietmeter en peilbuizen aanwezig zijn om de grondwaterstand te monitoren. Zo vermijden we dat er meer water opgepompt wordt dan nodig.
Toch doorlopen de bemalingsfirma’s de stappen in de praktijk niet altijd even goed. Al te vaak wordt het water in de gemengde riolering geloosd. Daardoor zijn we het kostbare water niet alleen kwijt, onze waterzuiveringsinstallaties werken ook minder goed met een teveel aan grondwater.
Kortrijk nam daarom deel aan het pilootproject VIPS (Vergunningsvoorwaarden, Inventariseren, Proactief opvolgen, Sensibiliseren) van de Intercommunale Leiedal die met concrete acties strikter wilt toezien op bronbemaling. Zo worden actieve bronbemalingen geïnventariseerd en wordt na de opstart meer ter plaatse gegaan om te kijken of de voorwaarden van de vergunning nageleefd worden. Voor nieuwe aanvragen is een nieuwe procesaanpak uitgewerkt met snellere screening, terreincontroles, administratieve opvolging en eventueel een handhavingstraject bij niet-conforme uitvoering. Zo kan bij het afleveren van een vergunning een uniforme standaardset aan bijzondere voorwaarden gebruikt worden zoals melding van start/stop, geluidsarm plaatsen van pompen, gebruik van peilbuizen en debietmeter en opleggen van lozingswijze. Extra voorwaarden kunnen ook opgelegd worden zoals zettingsmetingen, hergebruik van bemalingswater en bescherming van waardevolle natuur en bomen.
Om nog beter zicht te krijgen op de actieve bemalingen stapte Kortrijk ook mee in een tweede proefproject dat aan de bemalingsfirma de verplichting oplegt om de opstelling/ontmanteling en de opgepompte hoeveelheden via een webapplicatie van Databank Ondergrond Vlaanderen (DOV) door te geven. Dit wordt ook als bijzondere voorwaarde opgelegd in de omgevingsvergunning.
- Er komt meer data beschikbaar over welke volumes er effectief onttrokken worden bij bemalingen, tot nog toe een blinde vlek in het Vlaamse droogtebeleid.
Op de zitting van 20 november 2023 leverde het college van burgemeester en schepenen een omgevingsvergunning af aan de firma Belipro voor een bouwproject in de Heulsekasteelstraat. De tijdelijke bemaling werd toegestaan, waarbij als lozingswijze werd opgelegd dat het water ter plaatse in een wadi infiltreert en via een overstort in de Heulebeek wordt geloosd. Een ander voorbeeld van een duurzame bronbemaling is het bouwproject in de Burgemeester Vercuysselaan 1 (Furnibo) waar het water via een regenwaterafvoertracé werd geloosd in de Leie.
Dit project heeft geleid tot een verbeterde omgevingshandhavingsaanpak in de deelnemende gemeenten, met concrete acties en resultaten op het gebied van droogteproblematiek en bronbemaling. Op basis van deze oefening starten we met het opstellen van een regionaal handhavingsplan, zodat voor alle ondersteunde gemeenten dezelfde aanpak wordt gecreëerd.Stijn Bossuyt, deskundige milieuadvies Leiedal
Bevoegd
-
- Bert Herrewyn
- Schepen van Milieu, Klimaat, Biodiversiteit, Kinderen en Jongeren
- bert.herrewyn@kortrijk.be
- 0496 25 81 54
-
- Wout Maddens
- Schepen van Bouwen, Wonen en Stadsvernieuwing
- wout.maddens@kortrijk.be
- 0474 92 22 82
Kopieer link
https://pers.kortrijk.be/239378-kortrijk-zet-in-op-betere-bescherming-grondwater-bij-bronbemalingGerelateerde onderwerpen
Gerelateerd nieuws
82 gratis klimaatbomen voor Kortrijkse tuinen
Stad Kortrijk en Regionaal Landschap Leie en Schelde bundelen opnieuw de krachten om inwoners van Kortrijk te overtuigen een klimaatboom in hun tuin te plaatsen. Eerder dit jaar konden aanwezigen t...
Plantdag voor nieuwe natuur in natuurgebied 't Schrijverke
De stad verwierf in het voorjaar van 2024 een stuk grond aan de Aardweg dat ingelijfd wordt bij het natuurgebied 't Schrijverke in Marke. In samenwerking met Regionaal Landschap Leie en Schelde en ...
Coöperatieve vennootschap bundelt krachten voor duurzame energie op Kortrijk Weide
Kortrijk zet een belangrijke stap richting een duurzame toekomst met de oprichting van de coöperatieve vennootschap. Dit initiatief is een samenwerking tussen Hogeschool West-Vlaanderen (Howest), U...
Kortrijk zet Week van de Fair Trade in de kijker met grote kledingruilbeurs
In het kader van de Week van de Fair Trade (2-12 oktober) organiseert de werkgroep Kortrijk Faire Gemeente op zaterdag 5 oktober een grote kledingruilbeurs, inclusief Faire Cocktails, in de Deelfab...
Graffitiwerk trekt aandacht voor YOUCA Action Day
Meer dan 15.000 jongeren uit heel Vlaanderen en Brussel oefenen op de YOUCA Action Day (17 oktober) hun droomjob-voor-een-dag uit. Heel wat leerlingen zijn nog op zoek naar een interessante werkple...