Bezoek drie Kortrijkse erfgoedparels op Herbestemmingsdag

Op zondag 18 mei vindt de tweede editie van Herbestemmingsdag plaats. Over heel Vlaanderen openen die dag verschillende herbestemde gebouwen hun deuren voor het grote publiek. Herbestemmingsdag wil tonen hoe waardevol erfgoed een nieuwe toekomst kan krijgen. Ook in Kortrijk worden drie unieke projecten in de kijker gezet: De Deelfabriek, Cohousing Ten Broele en Station Kortrijk(*).

Rijkswachtstraat 5, Kortrijk

De Deelfabriek gevestigd in de voormalige brandweerkazerne is een beschermd monument sinds 2003. Het gebouw werd gebouwd tussen de twee wereldoorlogen en is één van de weinige voorbeelden van functionele architectuur in Kortrijk. Het is een beeldbepalend herkenningspunt in de omgeving door de opmerkelijke droogtoren.

Na jarenlange leegstand, is deze site sinds 2023 de thuisbasis van de Deelfabriek. De Deelfabriek huisvest achttien burgerinitiatieven rond delen, ruilen en herstellen. Je vindt er o.a. ruilwinkels, uitleendiensten en herstelateliers. De Deelfabriek is dagelijks open voor iedereen en wordt gedragen door vrijwilligers, samen met twee coördinatoren.

De herbestemming van de brandweerkazerne tot de Deelfabriek gebeurde met veel respect voor het verleden. De gevelrestauratie werd begeleid door ABCD architectenbureau Delaey en de herbestemming werd ontworpen door het Gentse architectenbureau ATAMA. Het slimme ontwerp vond de balans tussen erfgoedbehoud en een toekomstgerichte invulling.

Naast de restauratie van authentieke elementen zoals de gevels met horizontale raampartijen en het glazen trappenhuis, werden hedendaagse elementen toegevoegd. Zo bleef de historische waarde bewaard én is het gebouw klaar voor de toekomst.

De site kreeg een nieuwe invulling met nieuwe gebruikers. De droogtoren, waar voorheen de brandweerslangen droogden, kreeg in april 2025 een nieuwe bestemming dankzij het Burgerbudget. Daar is nu plaats voor Klim op Maat, een project met muurklimmen voor jongeren in een kwetsbare situatie. Op de top van de toren werd ruimte gemaakt voor het lichtkunstwerk 'THERE’S SOMETHING IN THE AIR' van de Oostenrijkse kunstenares Sandra E. Blatterer.

Speciaal voor Herbestemmingsdag zijn er twee rondleidingen, om 14 uur en om 15 uur. Je krijgt uitleg over de geschiedenis en renovatie van het gebouw, en over hoe het nu gebruikt wordt. Inschrijven is verplicht.

Groeningestraat 1, Kortrijk

Het tweede project ligt in de schaduw van de Broeltoren. Daar worden twee beschermde herenhuizen De Kroon (17^e eeuw) en Chromé (18^e eeuw) herbestemd tot een cohousingproject. De huizen werden bijna 180 jaar lang gebruikt als klooster en school. Tot het Ten Broele Instituut in 2013 de deuren sloot. Eind 2022 kocht de coöperatie Cohousing Invest de beschermde woningen om ze te renoveren. Vandaag blaast Cohousing Projects het gebouwencomplex nieuw leven in. Binnenkort komen er vijftien wooneenheden aangevuld met gedeelde ruimtes zoals een zaal met keuken, wasbar, atelier, coworkingplek, logeerkamer, fietsenkelder, en meer. Erfgoedelementen zoals marmeren schouwen, moerbalken en alkoofconstructies blijven behouden en krijgen een hedendaagse rol in het nieuwe woonverhaal.

Tijdens Herbestemmingsdag kunnen bezoekers het project verkennen via een interactieve fotozoektocht doorheen het gebouw. Je gaat op zoek naar erfgoeddetails en ontdekt hoe oud en nieuw hier samenkomen. Voor wie alle foto’s vindt, wacht een leuke verrassing. Inschrijven is verplicht.

Boekenhuis Theoria, Casinoplein 10, 8500 Kortrijk

Op zondag 18 mei tussen 11 en 14 uur ben je welkom in Boekenhuis Theoria (op slechts 300 meter van het station) om de plannen te bekijken en zelf mee na te denken over de toekomst van het gebouw.

De plannen bevatten verschillende ideeën voor de invulling van de herbestemming. Bezoekers kunnen ideeën aanvullen, suggesties meegeven aan de aanwezige pers, of zelfs letterlijk mee intekenen op het plan. Denk je bv. aan een groendak met park en orangerie, een bibliotheek rond architectuur, winkels op het gelijkvloers of een kleine concertzaal? Kom langs, laat je inspireren en denk mee over hoe dit markante gebouw een duurzame en betekenisvolle toekomst kan krijgen.

De projecten bezoeken tijdens de Herbestemmingsdag op 18 mei is gratis, maar inschrijven is verplicht.

Info en inschrijvingen: www.herbestemmingsdag.be

(*) Kort voor het verschijnen van het oorspronkelijke persbericht werd nog een derde Kortrijk-project toegevoegd. De info over het station werd nog toegevoegd aan het persbericht.