De Vlaamse minister van Cultuur nam recent drie middeleeuwse oorkonden uit het archief van de Onze-Lieve-Vrouwekerk op in de Topstukkenlijst. De unieke documenten dateren uit 1205 en worden bewaard in het Rijksarchief Kortrijk. De oorkonden hebben betrekking op de stichting van de Onze-Lieve-Vrouwekerk door Boudewijn IX, graaf van Vlaanderen en keizer van Constantinopel.
In 1199 richtte Boudewijn IX, graaf van Vlaanderen, op het grafelijk domein in Kortrijk de Onze-Lieve-Vrouwekerk op. Toen hij in 1202 op kruistocht vertrok, was de stichting nog niet voltooid. In 1204 veroverden de kruisvaarders Constantinopel (het huidige Istanbul) en werd Boudewijn tot keizer gekroond. Hij regeerde over een deel van Griekenland, Bulgarije en Turkije. In zijn paleis liet hij de drie oorkonden opstellen om de stichting van de kerk in Kortrijk af te ronden. Daarin vraagt hij onder meer aan de Franse koning om tijdens zijn afwezigheid toe te zien op de schenking van gronden aan de kerk. Kort daarna verdween de keizer spoorloos na een veldslag.
Meer dan achthonderd jaar later worden deze documenten, samen met duizenden andere middeleeuwse oorkonden, in het Rijksarchief Kortrijk bewaard. Een oorkonde is een document waarin een belangrijke rechtshandeling wordt vastgelegd, zoals een schenking, een verkoop of een testament. De tekst werd met de hand geschreven op perkament (een bewerkte dierenhuid). In 1205 gebeurde dat nog in het Latijn. Maar omdat Boudewijn keizer was van een oosters rijk, voegde hij eigenhandig enkele Griekse letters toe in rode inkt. Die tekst bevat de datum en wordt ook beschouwd als de handtekening van de keizer. Wereldwijd bleven er maar zes oorkonden van keizer Boudewijn bewaard. Vier daarvan bevinden zich in het Rijksarchief Kortrijk. De andere twee zijn terug te vinden in Malta en in Bergen (Henegouwen).
Aan de oorkonden waren oorspronkelijk gouden zegels bevestigd. Daarop stond keizer Boudewijn IX afgebeeld. Tijdens de Franse Revolutie werden die kostbare zegels door soldaten afgeknipt. Een werd omgesmolten, de andere verkocht. Een exemplaar bevindt zich tegenwoordig in de Bibliothèque Nationale in Parijs. In Kortrijk bleef enkel een zeventiende-eeuwse tekening van de gouden zegels bewaard.
In het totaal werden 66 oorkonden uit heel Vlaanderen opgenomen in de Topstukkenlijst. Ze dateren van de 9de tot de 15de eeuw en hebben vooral betrekking op de stichting van kerken en abdijen. Deze erkenning gebeurde in het kader van het Topstukkendecreet. Dat zorgt voor de bescherming van roerend cultureel erfgoed dat voor de Vlaamse Gemeenschap in Vlaanderen bewaard moet blijven. Het gaat om objecten die wegens hun bijzondere archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis als zeldzaam en onmisbaar worden beschouwd. De topstukkenlijst telt op dit moment al meer dan 1.000 stukken (zie https://topstukken.vlaanderen.be/topstukken/).
Het Rijksarchief bewaart meer dan 8 kilometer aan archief. Het is fascinerend wat er allemaal te vinden is. De volledige geschiedenis van onze stad ligt daar bewaard in eeuwenoude documenten. Dat deze middeleeuwse oorkonden nu worden erkend als Vlaams topstuk onderstreept hun onschatbare waarde. Met deze oorkonden voegen we drie nieuwe documenten toe aan onze collectie, die daarmee groeit tot 23 Vlaamse topstukken.Felix De Clerck, schepen van Cultuur
De drie Kortrijkse oorkonden zijn gedigitaliseerd en zullen binnenkort kunnen geraadpleegd worden via de website van het Rijksarchief (https://agatha.arch.be/). Het Rijksarchief organiseert in het najaar een kleine tentoonstelling van de middeleeuwse oorkonden van de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Rijksarchivaris Hendrik Callewier zal dan ook een lezing geven over de geschiedenis van deze oorkonden en een nieuwe inventaris van de oorkonden voorstellen.
Bevoegd
-
- Felix De Clerck
- schepen van Cultuur, Jeugd, Ondernemen en Digitale Transformatie
- felix.declerck@kortrijk.be
- 0497644081
Kopieer link
https://pers.kortrijk.be/248166-unieke-middeleeuwse-oorkonden-erkend-als-vlaamse-topstukkenGerelateerde onderwerpen
Gerelateerd nieuws
Museum 1302 verrast 100.000ste bezoeker en bedankt vrijwilligers
Museum 1302, de multimediale beleving over de Guldensporenslag in de Onze-Lieve-Vrouwekerk, nadert de kaap van 100.000 bezoekers. Ter gelegenheid van deze bijzondere mijlpaal wil de stad haar waard...
Werken Bissegem Plage gaan laatste fase in
Bissegem krijgt er een opvallende groene plek bij. Met de aanleg van Bissegem Plage maakt de stad een mooi stukje natuur van net geen 10.000 m² dat definitief gevrijwaard is van bebouwing. De site ...
Ga op digitale schattenjacht en herontdek Kortrijk
De zonnige dagen zijn in aantocht, een ideaal moment om de nieuwe interactieve wandelapp Totemus te downloaden en de stad in te trekken. Met de digitale speurtocht op maat van gezinnen ontdek je de...
Uniek zondags boekenfestijn in de bib
Op 27 april, Vlaamse Erfgoeddag, opent openbare bibliotheek Kortrijk eenmalig de deuren op zondag voor een boekenfestijn dat jong en oud samenbrengt! Die dag combineert de bib een unieke verkoop va...
Erfgoeddag 2025 in Kortrijk: Game On!
Op zondag 27 april is het opnieuw feest, want dan vieren we Erfgoeddag. Dit jaar staat de dag helemaal in het teken van sport en spel, onder het motto Game On! Ook Kortrijk pakt uit met een speels ...