Stad gaat voor uitgebreide restauratie Preetjes Molen

Het stadsbestuur keurde afgelopen maandag het bestek en de aanbesteding goed voor de restauratie van Preetjes Molen. De voorbije jaren zijn er verschillende onderhoudswerken gebeurd. Het vernieuwen van de wieken was gepland voor 2024, maar er konden niet meteen werken worden ingepland bij een molenbouwer. De molenaars besloten de molen stil te zetten omdat ze de veiligheid niet langer konden garanderen. Intussen werd ook duidelijk dat een restauratie van meerdere onderdelen van het molengebouw noodzakelijk is om de molen weer in een goede, veilige en draaivaardige toestand te brengen. Die restauratie komt er nu ook.

In 2020 gaf de stad opdracht aan Monumentenwacht West-Vlaanderen om een inspectie van de molen uit te voeren. Dit leidde tot een rapport met een oplijsting van dringende en minder dringende werken. In 2021 werden werken aan de draaikop en het gevlucht (askop) uitgevoerd. In 2022 werd de rieten dakbedekking vernieuwd. In 2024 zouden de wieken van de molen vernieuwd worden, maar er kon op korte termijn geen molenbouwer gevonden worden om deze werken uit te voeren. Begin 2024 besloten de molenaars niet langer te draaien uit veiligheidsoverwegingen.

In februari kon dan toch een bezoek van een molenbouwer doorgaan en vond een overleg plaats tussen de molenaars en het kabinet van schepen De Coene. Een ruimere restauratie leek zich op te dringen. Een nieuwe inspectie van Monumentenwacht in april 2024 bevestigde dat een uitgebreide restauratie van het molengebouw noodzakelijk was om de molen weer in een goede, veilige en draaivaardige toestand te brengen. In afwachting van de totaalrestauratie zijn in het voorjaar van 2024 nog buitenschilderwerken met kleine herstellingen aan deuren en het vernieuwen van loodslabben uitgevoerd, alsook het herstellen van de opnieuw beschadigde rieten dakbedekking.

Volgende werken zijn voorzien in de aanbesteding:

- Vernieuwen van kruipalen

- Voorzien van bliksembeveiliging

- Vervangen van de molenas en het volledige gevlucht

- Bouwen van een nieuwe molenaarstrap

- Afregelen en uitbalanceren van de molen, bijregelen en rechtzetten van de staak

- Beitsen van alle nieuwe delen

- Voorzien van twee nieuwe zeilen

Het gevlucht (wiekenkruis) van de molen heeft doorheen de tijd verschillende vormen aangenomen. Op advies van Agentschap Onroerend Erfgoed wordt de molen gerestaureerd naar de situatie rond 1918, met 2 zelfzwichtende wieken (met jaloeziekleppen op de binnenroede in plaats van zoals nu aan de buitenroede) en 2 wieken met klassiek hekwerk.

De totale kost wordt geraamd op 163.000 euro, waarvan de stad maximaal 80.000 euro kan recupereren via een erfgoedpremie van het Vlaams Agentschap Onroerend Erfgoed. Het restauratiedossier werd ook reeds ingediend.

Preetjes Molen is de enige bewaarde vlaszwingelmolen in Europa. De houten standaardmolen wordt genoemd naar zijn bouwer, Ivo Deprez (†1913) uit Heule. De vlasnijverheid in de streek van Kortrijk specialiseert zich vanaf de jaren 1850 in de bereiding van vlasvezels, klaar om te spinnen. De vereiste bewerkingen zijn: roten, brakelen en zwingelen. Het zwingelen op een Vlaamse stermolen wordt aangedreven met pedalen. In 1866 koppelt Ivo Deprez deze stermolen aan windenergie. Omstreeks 1870 staan er in Heule alleen al 10 zwingelmolens.

De vzw Vrienden van Preetjes Molen zet zich al jarenlang in om dit unieke vlaserfgoed te bewaren. Sinds 2016 is de Stad Kortrijk de nieuwe eigenaar. Texture, museum van vlas en textiel, staat in voor de exploitatie.