Verdrag van Kortrijk nu ook vereeuwigd in historisch stadhuis

Op 28 maart 1820 werd het Verdrag van Kortrijk ondertekend in het Stadhuis van Kortrijk. Dit internationaal akkoord - dat nog steeds de grens tekent tussen België en Frankrijk - werd nu verwerkt in een kunstige lichtinstallatie op het plafond aan de ingang van het historisch stadhuis in Kortrijk. Letter- en lichtkunstenaar Maud Bekaert en Chris Pype zorgden voor het artistieke ontwerp en uitvoering.

Historici met een missie

Het lichtkunstwerk kwam er op vraag van Martijn Vandenbroucke en Bernard D’Heygere die in 2020, naar aanleiding van het 200-jarig bestaan van het Verdrag van Kortrijk, een gelijknamig boek publiceerden. De historici vroegen het stadsbestuur om een permanente herinnering van deze belangrijke gebeurtenis voor Kortrijk in de publieke ruimte.

Grillige Grenzen

De huidige grens tussen Frankrijk en België is grillig en het gevolg van een reeks vredesverdragen die de expansie van de Franse leiders richting noorden (de Zuidelijke Nederlanden) probeerden te stoppen. Nadat in 1814 de Franse Keizer Napoleon werd verslagen, wilde het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden de grenzen van Frankrijk vastleggen in een verdrag. Het duurde uiteindelijk 6 jaar tot in 1820 het Verdrag in Kortrijk werd ondertekend. Met dank aan het Rijksarchief in Brussel, weten we vandaag dat het Verdrag niet in het voormalige Broelmuseum (Broelkaai 6, Kortrijk) werd ondertekend, maar in het Kortrijkse stadhuis. Waarom de uiteindelijke grens zo grillig en merkwaardig is, kan je lezen in het boek van Vandenbroucke en D’Heygere.

Kunst in de publieke ruimte

Gedenken of herdenken van belangrijke personen en gebeurtenissen is een van de meest gekende functies van kunst in de publieke ruimte. Regelmatig krijgt de stad Kortrijk aanvragen van personen of verenigingen om een herdenkingsbeeld of bronzen plaquette te plaatsen. Voor de aanvraag van de historici van het boek Het Verdrag van Kortrijk ging Team kunst publieke ruimte samen met de kunstcel op zoek naar een alternatieve creatieve invulling. Er waren weinig mogelijkheden aan het beschermde stadhuis. De onderdoorgang - behalve het plafond aan de ingang van het historisch stadhuis - werd vroeger al gerenoveerd. Een opwaarderen van die plek met integratie van een kunstwerk in het plafond leek de beste optie. Met deze betekenisvolle ingreep in het stadhuis creëert het bestuur een meerwaarde voor de vele passanten, bezoekers en toeristen die meteen op de hoogte zijn deze belangrijke gebeurtenis.

Lichtkunstwerk

Letterkunstenaar Maud Bekaert ging in gesprek met de schrijvers van het boek en las zich in over het Verdrag van Kortrijk. Haar ontwerp - dat ze maakte samen met lichtregisseur Chris Pype - bestaat uit een lichtbak waarop het verdrag geprint werd ‘in reverse’, waardoor de letters door het licht zichtbaar worden. Bovenop het verdrag tekent zich de grillige grenslijn af tussen Frankrijk en België. Om genoeg verlichting te garanderen in de entree van het historisch stadhuis, werden nog drie spots toegevoegd aan de zuilen. De technische ploeg van Stad Kortrijk installeerde een nieuw plafond en maakte de oude bogen aan de zijkanten van de inkomhal terug vrij.   

Het originele verdrag wordt al meer dan 200 jaar bewaard in het Rijksarchief in Brussel. Zij leenden het verdrag voor even uit, zodat het gescand kon worden om het lichtkunstwerk te realiseren.