Vlaanderen geeft groen licht voor Ringtracé in opwaardering van kanaal Bossuit-Kortrijk

De Vlaamse Regering keurde vandaag het ontwerp voorkeursbesluit voor het complex project “Opwaardering en/of aanpassing van het kanaal Bossuit-Kortrijk” goed. Daarbij wordt finaal de voorkeur uitgesproken voor één van de drie voorliggende scenario’s: het zogenaamd Ringtracé. In dit ontwerp wordt een nieuw stuk kanaal gegraven en kijkt men om de R8 daar zo goed als mogelijk bij te doen aansluiten met aandacht voor veiligere kruispunten en oversteken, veiligere fietspaden en nieuwe stukken groen. Het ontwerp voorkeursbesluit zal nu voorgelegd worden aan de bevolking via een openbaar onderzoek.  

Het kanaal Bossuit-Kortrijk vormt een cruciale link tussen de Leie en de Schelde. Het kanaal werd in de jaren ’70 verbreed en opgewaardeerd naar de Europese standaarden, maar een strook van 1,5 km doorheen het stedelijk gebied van Kortrijk (langs onder andere het openluchtzwembad Abdijkaai) werd nooit opgewaardeerd en heeft nog de standaarden van de 19e eeuw. Daardoor kunnen er nu enkel kleine schepen en plezierbootjes door het kanaal in Kortrijk passeren, waar je een flessenhals hebt tussen café De Lille en sportclub De Wikings. Hierdoor ontbreekt echter een essentiële schakel in het waterwegennetwerk tussen Antwerpen, Gent en Parijs.  

Dat terwijl er op dit moment juist hevig geïnvesteerd wordt in de waterverbinding tussen Parijs en Antwerpen. Langs Franse zijde wordt maar liefst 5,3 miljard euro geïnvesteerd in het Europees project Canal Seine-Nord Europe (CSNE) waarbij een nieuw kanaal wordt gegraven van 106 kilometer. Ook langs Vlaamse zijde wordt er sterk geïnvesteerd in het verbreden en uitdiepen van de waterweg met het Europees project Seine-Schelde Vlaanderen.  

De opwaardering van het kanaal Bossuit-Kortrijk kadert dan ook in de Vlaamse ambitie om het aandeel van de binnenvaart in het goederenvervoer te verhogen. Dit kanaal is een waardevolle schakel in het netwerk van waterwegen in Vlaanderen, Wallonië en Noord-Frankrijk. Deze waterweg wordt een heuse water-snelweg die miljoenen vrachtwagens van de weg moet halen. Elk containerschip via de nieuwe verbinding kan namelijk gemakkelijk 180 vrachtwagens van de weg halen. Een enorme verlichting voor het druk wegverkeer op de E17 en in onze regio.  

Bovendien zal de opwaardering van het kanaal het volledige gebied opwaarderen tussen Kortrijk en Avelgem. Onze regionale economie krijgt een enorme boost doordat de huidige en toekomstige bedrijventerreinen langs het kanaal een nieuw strategisch voordeel krijgen door aangesloten te worden op dit Europees waterwegennetwerk van de toekomst. Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen stelt vast dat heel wat bedrijven overwegen om de stap te maken naar het water om hun logistieke transporten te organiseren.  

Deze beslissing is dan ook een opsteker voor de bedrijven die in november 2023 door onderhoudswerkzaamheden ter hoogte van de sluis van Moen tijdelijk onbereikbaar werden voor de binnenvaart en die ook later dit jaar en in de komende jaren geconfronteerd worden met belangrijke stremmingen op de Leie en op de Schelde die ertoe dreigden dat de bedrijven onbereikbaar leken te worden.

Het Ringtracé houdt in dat vanaf de Stasegembrug, parallel met de R8, aan de zijde van Kortrijk een nieuw stuk kanaal wordt aangelegd dat aansluit op de Leie. Ook bevat het Ringtracé de herinrichting van de R8 vanaf de Stasegembrug tot en met de kruising met de Leie. In de volgende fase, de uitwerkingsfase, wordt het Ringtracé verder uitgewerkt en wordt o.a. de exacte ligging van het kanaal en de tussenafstand met de R8 bepaald.  

Na uitgebreid onderzoek en na overleg met o.a. alle betrokken steden en gemeenten kwam het Ringtracé als voorkeurstracé uit de bus. Met het Ringtracé wordt niet alleen het kanaal opgewaardeerd, maar voorziet het project ook in de herinrichting van een deel van de R8 ter hoogte van den Hert en Kuurne.  

Dit maakt dat ook deze moeilijke kruispunten met erg veel ongevallen nu mee onder handen zullen worden genomen met veiligere fietsverbindingen en oversteken tussen Kortrijk, Kuurne en Harelbeke als gevolg. 

De keuze voor het Ringtracé betekent tot slot ook dat men er niet voor kiest om het bestaande tracé langs de Abdij- en Spinnerijkaai door te trekken. Hierdoor wordt een groot stuk Kortrijk terug vrijgegeven voor toekomstige stadsontwikkeling en kan het stuk kanaal in deze buurt waar nu al verschillende projecten lopen omgevormd worden naar een heuse watertuin met nadruk op recreatie.  

Door de omvang van het project was de opwaardering kanaal Bossuit-Kortrijk sinds 2019 ingeschreven in het regeerakkoord als Vlaams complex project. Sinds 2021 zat het dossier echter geblokkeerd doordat een keuze moest worden gemaakt in het verder te onderzoeken scenario. Dit zorgde voor nog meer rechtsonzekerheid bij de buurtbewoners en de bedrijven die in het projectgebied wonen en die reeds tientallen jaren geconfronteerd worden met de vraag of hun eigendom finaal in het projectgebied zal liggen of niet.  

Vanuit de regio Zuid-West-Vlaanderen, de provincie West-Vlaanderen en Voka West-Vlaanderen is de voorbije maanden dan ook hard gelobbyd om te komen tot een voorkeursbesluit. Met resultaat.  

De Vlaamse Waterweg nv zal vanaf april een openbaar onderzoek organiseren. Tijdens het openbaar onderzoek krijgt iedereen de kans om te reageren. Er zullen infomomenten georganiseerd worden waarop iedereen welkom is voor een toelichting en waar men vragen zal kunnen stellen aan de projectverantwoordelijken. Alle reacties worden na het openbaar onderzoek verwerkt, waarna de Vlaamse Regering een definitief voorkeursbesluit zal nemen. 

Meer info over de infodagen, het openbaar onderzoek en de manier waarop gereageerd kan worden zal binnenkort gepubliceerd worden op de projectwebsite www.planbk.be.  

Het ontwerp van voorkeursbesluit zal vanaf april voorgelegd worden aan de bevolking via een openbaar onderzoek.