Een hart onder de riem voor de 675 kinderbegeleiders in Kortrijk

Naar aanleiding van de Week van de Kinderopvang en de Dag van de Kinderbegeleider op 12 oktober voorziet Stad Kortrijk opnieuw een attentie voor alle 675 kinderbegeleiders in de Kortrijkse opvanginitiatieven. De crisis in de kinderopvang is brandend actueel. In soms moeilijke omstandigheden geven deze kinderbegeleiders het beste van zichzelf om baby's, peuters en schoolgaande kinderen zo goed mogelijk op te vangen. Ook in Kortrijk laat de crisis zich voelen. Waar we begin 2022 nog een hoogtepunt bereikten van 59 opvangplaatsen per 100 Kortrijkse kinderen en de Kortrijk-norm van 60% binnen bereik was, kennen we nu een daling naar 57,23% in het eerste kwartaal van 2023.

Stad Kortrijk bedankt op Dag van de Kinderbegeleider 675 kinderbegeleiders uit de voorschoolse en buitenschoolse kinderopvang. Voor kinderen die in Kortrijk naar school gaan en buiten de schooluren moeten worden opgevangen, staan op vandaag 280 begeleiders paraat. 395 kinderbegeleiders houden de opvang voor baby's en peuters van 0 tot 3 jaar draaiende. Naar jaarlijkse traditie krijgen ze allen een attentie vanwege de stad, dit jaar in de vorm van een thermo drinkfles.

Schepen De Coene overhandigt vandaag symbolisch een attentie aan de kinderbegeleiders van Zorg Kortrijk op de zorgsite van de Condédreef waar de Condékadeetjes (gezinsopvang), het Blokkenhuis (groepsopvang) en De Puzzel (buitenschoolse opvang) actief zijn.

Vlaanderen streeft naar 50 opvangplaatsen per 100 kinderen (baby's en peuters). In de voorbije beleidsperiode zijn we erin geslaagd deze norm te behalen. We evolueerden in Kortrijk van 46,9% in 2014 naar 51,9% in 2018. In het bestuursakkoord Beste Stad van Vlaanderen stelden we een hogere Kortrijk-norm van 60% voorop. Deze norm hebben we in het eerste kwartaal van 2022 zo goed als bereikt, met 59 plaatsen per 100 kinderen.

In het eerste kwartaal van 2023 is dit nog 57 plaatsen per 100 kinderen: concreet gaat het dan over 1.370 opvangplaatsen (-7 plaatsen tav eerste kwartaal 2022) op een totaal van 2.394 kinderen tussen 0 en 3 jaar in Kortrijk (+ 63 kinderen tav eerste kwartaal 2022). Na een continue stijging sinds 2015 zien we nu voor het eerst terug een daling (zie grafiek 1). Dat heeft te maken met twee zaken: een lichte terugval van het aantal opvangplaatsen en een iets grotere stijging van het aantal kinderen in Kortrijk in de leeftijdscategorie 0-3 jaar. Om terug aan 60% te geraken, hebben we op basis van het huidige aantal baby's en peuters in Kortrijk 1.406 plaatsen nodig, dus nog 66 plaatsen te gaan.

Vergeleken met de start van de vorige beleidsperiode en de start van deze beleidsperiode is het aantal plaatsen gestaag gestegen in Kortrijk (zie grafiek 2). Tussen 2018 en 2023 kwamen er netto 59 plaatsen bij. Qua aanbod voorschoolse kinderopvang blijft Kortrijk de vierde beste centrumstad van Vlaanderen (zie grafiek 3).

De opvangnood blijft hoog. Ook in Kortrijk moet een plaats in de opvang minstens één jaar op voorhand gereserveerd worden. Het aantal opvangplaatsen gaat - voorlopig - niet langer in stijgende lijn, terwijl het aantal kinderen tussen 0 en 3 jaar wel weer aangroeit. Vooral het aanbod gezinsopvang via onthaalouders daalt verder, in 2018 waren er nog 50 locaties, begin 2023 zijn dat er nog 28.

Het Vlaamse Agentschap Opgroeien ziet nu streng toe op de kwaliteit en veiligheid in de kinderopvanginitiatieven, wat uiteraard een goede zaak is. Ook in Kortrijk werd al een kinderopvang geschorst. Wel stellen we vast dat de inspectie door het Agentschap in de bewuste kinderopvang na maanden nog steeds niet is doorgegaan, waardoor de schorsing blijft, niet duidelijk is of er een sluiting volgt en de onthaalmoeder reeds beslist heeft te stoppen.

De Vlaamse regering heeft in september meer investeringen in de kinderopvang aangekondigd. Er komen 5.000 extra plaatsen tegen 2027, het zal zaak zijn om daar een betekenisvol aandeel naar Kortrijk te halen. Er wordt ook ingezet op een daling van de te hoge werkdruk door te evolueren naar minder kinderen per kinderbegeleider. Onthaalouders, waarvan het aantal in heel Vlaanderen jaar na jaar afneemt, zullen een betere financiering kunnen krijgen. Of dit zal volstaan om de crisis in de kinderopvang te keren, valt af te wachten.

Vanuit het lokale bestuur doen we al jaren grote inspanningen. De stedelijke starterspremie voor private groepsopvang of gezinsopvang (onthaalouders) betekende sinds 2015 een impuls voor de realisatie van 327 extra plaatsen kinderopvang. Goed voor een totaal bedrag aan premies van 120.000 euro. Onze regisseur kinderopvang staat in voor een ruim aanbod aan vorming en ondersteuning van kinderbegeleiders.

Bovendien bouwen de we publieke kinderopvang verder uit. Het aanbod voorschoolse kinderopvang vanuit Zorg Kortrijk is aangegroeid tot 219 plaatsen en er zijn nog 36 extra plaatsen gepland: een extra leefgroep van het Blokkenhuis op de nieuwe zorgcampus Condédreef (van 18 plaatsen naar 36 vanaf 2024) en een extra leefgroep in het nieuwe VDAB gebouw Rijselsestraat (18 plaatsen) in de periode 2024-2025.

Ook op vlak van buitenschoolse opvang staan we voor grote uitdagingen. Het nieuwe decreet Buitenschoolse Opvang en Activiteiten legt de lat hoger voor de opvang van kleuters en kinderen uit de lagere school. Maar de financiering volgt niet vanuit Vlaanderen. Voor steden die al Initiatieven Buitenschoolse Opvang hebben zoals Kortrijk betekent het nieuwe decreet zelfs minder Vlaamse middelen. We kunnen onmogelijk meer doen met minder, maar bereiden ons alvast voor om vanaf 2026 als lokaal bestuur ook de regie van de buitenschoolse opvang op te nemen. Hopelijk tegen dan met meer middelen zodat we voor alle schoolkinderen en liefst in de scholen zelf kwaliteitsvolle buitenschoolse opvang kunnen bieden. Voor de schooljaren 2024-2025 en 2025-2026 zorgen we alvast dat het bestaande aanbod vanuit Zorg Kortrijk (De Puzzel) gecontinueerd kan worden. Voor De Puzzel Heule en De Puzzel Blauwe Poort wijzigt niets. Voor De Puzzel Condédreef zal het aanbod vanuit een andere locatie worden verzorgd na de zomer van 2024.