Nieuwe Deelfabriek opent vrijdag 13 oktober feestelijk de deuren en mikt op 25.000 bezoekers per jaar

De oude brandweerkazerne in de Rijkswachtstraat is volledig gerestaureerd en heeft een nieuwe bestemming. Tot in de jaren '80 actief als uitvalsbasis van de Kortrijkse brandweer, is de site van zo'n 3.531 vierkante meter bruikbare ruimte nu de uitvalsbasis van 14 vrijwilligersinitiatieven, een werkvloer leerwerknemers, een uitgebreid activiteitenaanbod samen met tal van sociale en ecologische partnerorganisaties. Met Mini-VORK ziet volksrestaurant en opleidingscentrum VORK zijn tweede vestiging geopend. De nieuwe Deelfabriek betekent ook een extra uitvalsbasis voor het wijkgericht sociaal werk van de stad. Want op een steenworp van het station, net ten zuiden van het historisch centrum en middenin de wijk van de in de volksmond genaamde Toontjesstrate, is de Deelfabriek meer dan ooit aanwezig in de stad.

Op vrijdag 13 oktober om 18u is iedereen uitgenodigd om samen de nieuwe Deelfabriek feestelijk te openen.

De Deelfabriek wordt in 2017 opgericht in de Damastweversstraat nabij de Venningwijk. Onder het stadsproject kunnen vanaf dan verschillende burgerinitiatieven hun krachten bundelen en worden tegelijk kwetsbare gezinnen ondersteund. Het is de plaats in Kortrijk voor het delen, ruilen of herstellen van materiaal, zo nodig met een sociaal tarief. Bij de start van de huidige legislatuur barst de Deelfabriek al uit zijn voegen. Dan al, in 2019, gaat het om meer dan 1.500 unieke abonnees en 5.500 unieke bezoekers. Al snel komen vragen van andere burgerinitiatieven om zich te kunnen vestigen in de Deelfabriek.

In alle stilte, maar met een stevige voorbereiding, wordt gewerkt aan een dossier om ondersteund te worden met subsidies, in eerste instantie van de Vlaamse overheid, voor de opwaardering van de oude brandweerkazerne, als nieuwe locatie om de Deelfabriek uit te breiden. Vanuit het Agentschap Binnenlands Bestuur en het Agentschap Armoedebestrijding wordt in 2019 een bedrag van 1,39 miljoen euro voorzien, vanuit het Agentschap Onroerend Erfgoed 440.823 euro. De provincie West-Vlaanderen investeert voor de duurzaamheidswerken 100.000 euro en via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFFRO) wordt nog eens 478.000 euro voorzien. De stad zelf investeert 3,85 miljoen euro. Totaalinvestering: 6.251.561 euro. Iets meer dan 60% komt dus van het lokale bestuur, bijna 40% van Vlaanderen, West-Vlaanderen en Europa.

Het ontwerp van het volledige restauratieproject is van de hand van het bureau Trans Architectuur uit Gent. De  restauratiewerken van de gevel startten juni 2021 en eindigden augustus 2022. Het herbestemmingsdossier liep van begin 2022 tot september 2023.

De nieuwe Deelfabriek is meer dan ooit de plaats waar mensen met verschillende interesses, met uiteenlopende expertises, van arm tot bemiddeld, elkaar ontmoeten. De Deelfabriek moet een weerspiegeling zijn van de buurt en de stad. Een plaats waar mensen bijleren, ruilen, delen om zowel hun eigen thuissituatie te verbeteren of omdat ze overtuigd zijn van hergebruik. Het is dus een plaats waar het sociale en ecologische samenkomen in een schitterend erfgoedpand.

De grote voorhal, zo'n 400 vierkante meter, is de centrale inkom waar Mini-Vork gevestigd is en (buurt)activiteiten doorgaan. De voorhal kijkt uit op de centrale binnenplaats. Daar zijn de betonstructuren van een aantal overdekte ruimtes omgevormd tot buitenkamers, voor meer licht en buitenruimte.

De binnenplaats is omgeven door de vroegere overdekte standplaatsen voor brandweervoertuigen en -materialen. Die zijn omgevormd tot diverse winkelruimtes voor de vrijwilligersinitiatieven. Achteraan de winkelruimtes is een gedeelde opslagplaats voor de initiatieven. Ook het gebouw aanpalend aan de Zwevegemstraat werd geïntegreerd en biedt ruimte voor leerwerkplaats Stal13 en sociale kruidenier De Vaart.

Iedereen is welkom, met extra aandacht voor gezinnen in een kwetsbare situatie. Zij worden via de vrijwilligersinitiatieven niet enkel praktisch ondersteund, de Deelfabriek is ook een nieuwe uitvalsbasis voor het wijkgericht sociaal werk van de stad. Er is voor de maatschappelijk werkers van de stad en sociale partnerorganisaties flexwerk en er is genoeg ruimte om vertrouwelijke gesprekken te voeren.

Met Mini-VORK bieden we maaltijden ter plaatse en takeaway aan. Je vindt er dagelijks eenvoudige gerechten. Denk aan pasta’s, kip, melkstampers, een salade of croque monsieur en steeds aangevuld met een seizoenssuggestie.

De prijzen zijn - net zoals in VORK - afhankelijk van je inkomen. Standaard betaal je 9 euro. Afhankelijk van je inkomen is een korting mogelijk waardoor je of 6,5 euro (sociaal tarief) of 2 euro (extra-sociaal tarief) betaalt. Mini-VORK is vanaf eind oktober '23 elke weekdag open van 11u tot 14u en op woensdag van 11u tot 16u. Eens op volle kracht, plannen we een uitbreiding van openingsuren met de hulp van vrijwilligers en partners. Zo zal Aura vzw, een keukenopleiding voor jongeren, op woensdag al meehelpen.

- Sportrijk: sportkledij en -benodigheden

- Stal 13: leerwerkplaats voor de opwaardering van oude meubelstukken naar betaalbaar design

- Babytheek: babybenodigdheden

- ‘t Velootje: langdurig fietsverhuur voor kinderen tot 12 jaar

- Fietskeuken: zelfreparatie met ondersteuning 

- Poezewoef: dierenvoedselbank, dierenvoeding en -benodigdheden

- Instrumentheek: materialen voor klein en groot kluswerk

- Spelotheek: kinderspeelgoed

- Digipunt: alle digitale vragen ter plaatse beantwoord

- Mini-VORK: uitbreiding van volksrestaurant en opleidingscentrum VORK

- Swop & Go: kinderkledij (0 - 14 jaar)

- Stekjesruil: planten- en kruidenbibliotheek

- De Vaart: sociale kruidenier en voedselherverdeling voor kwetsbare gezinnen

- Repair Café: herstellen van klein elektro, fietsen, kledij en IT

- Boekdelen: delen van boeken en tijdschriften

- Speelfabriek: speelnamiddagen voor kinderen

- Kinderpraat: ontmoetingsmoment voor jonge ouders

We zien nu al nieuwe interesse van vrijwilligersinitiatieven en partnerorganisaties. De Kortrijkse Fairtrade-werking van o.a. Oxfam wereldwinkel Kortrijk organiseert er de jaarlijkse SWAP-beurs, waar mensen hun kledij een nieuw leven geven. Ook de Kringloopwinkel zal er onder de naam RecupHub verschillende praktische en inhoudelijke workshops organiseren rond circulair gebruik van materiaal, toestellen, ...

Met de renovatie en herbestemming van de Deelfabriek dragen we opnieuw bij aan stedelijke opwaardering. Deze wijk krijgt een extra boost met ook de vestiging van het CAW en de renovatie van de sociale woonwijk door de woonmaatschappij SW+. De samenkomst van Tuighuisstraat, Rijkswachtstraat en Sint-Antoniusstraat moet evolueren naar een nieuw stadsplein waar het aangenaam leven is.

Bovenaan de markante toren van de oude brandweerkazerne trekt een nieuw lichtkunstwerk 's avonds de aandacht. Het lichtkunstwerk, genaamd THERE’S SOMETHING IN THE AIR, is van de hand van de Oostenrijkse kunstenares Sandra E. Blatterer.

Wanneer een gebouw gerenoveerd wordt met subsidiemiddelen van de Vlaamse overheid, is een percentage daarvan, bij deze realisatie is dat 1%, bestemd voor de uitvoering van een kunstopdracht. Vanuit die toegekende subsidiemiddelen werd het lichtkunstwerk aangekocht door Kortrijk voor 27.000 euro.

Vanuit het Kunstenoverleg Kortrijk, een collectief van verschillende kunstorganisaties zoals Buda vzw en vzw Wit.h, kwam de vraag voor een verbindend lichtbaken in de stad. Samen met buurtbewoners, gebruikers van de huidige Deelfabriek, het Kunstenoverleg Kortrijk, het stadsteam Kunst Publieke Ruimte en het architectenteam van de nieuwe Deelfabriek werd een kunstenaar geselecteerd om de toren te voorzien van een lichtsculptuur. De keuze viel op Sandra E.Blatterer, een Oostenrijkse die werkt in Berlijn.

Het lichtkunstwerk bestaat uit een lange LED-slinger en werkt met een lichtgevoelige timer om de duurzaamheid te verhogen. De sculptuur schakelt ’s avonds automatisch aan wanneer een sensor minder licht registreert, tot ongeveer middernacht om nachtelijke lichthinder voor de buurt te vermijden. Van ongeveer 5u ’s ochtends tot bij volle zonsopgang wordt de sculptuur dan opnieuw aangeschakeld.

Komende vrijdagavond wordt de Deelfabriek feestelijke geopend. Vanaf 18 uur worden de talrijke bezoekers verwacht. Na het officiële gedeelte, zijn er permanent rondgangen voor geïnteresseerden en is er feest met stadsdeejay Lotto. Mini-VORK zorgt voor lekkere hapjes en drankjes. Voor de rondgang alleen zijn nu al bijna 500 mensen ingeschreven.