Nieuw soort verbod moet overlast op bus voorkomen

Een groep jongeren veroorzaakte de voorbije maanden vergaande overlast op de bus in Kortrijk. Om het probleem op te lossen, werkten Stad Kortrijk, de politiezone Vlas en De Lijn een aantal gezamenlijke acties uit. Het sluitstuk is een nieuw soort plaatsverbod: het busverbod. Het eerste verbod werd intussen uitgedeeld. De maatregel zorgt ervoor dat de voornaamste overlastpleger twee maanden lang die bus niet kan nemen op het specifieke traject.

Sinds de start van dit schooljaar kreeg De Lijn meerdere meldingen van overlast op een druk naschools bustraject naar het station. Het bleek vaak te gaan om een agressieve houding van bepaalde jongeren naar de buschauffeur toe: verwensingen, bedreigingen, diefstal, vandalisme en zelfs fysieke agressie.

De Lijn beschikte over camerabeelden van de incidenten, maar die beelden zijn pas na de feiten bruikbaar, als de daders al lang zijn verdwenen. De Lijn nam daarop contact met de politiezone Vlas. Het was niet evident om het probleem op te lossen. Veiligheidspersoneel op de bus inzetten, werkte preventief, maar het was niet mogelijk om hen op elke rit te plaatsen. Vaak verdwenen de daders weer wanneer ze zagen dat er op de bus controle was.

Stad Kortrijk en de politiezone Vlas werkten daarom in samenwerking met De Lijn een nieuw soort maatregel uit. Om het specifieke probleem tegen te gaan, intensifieerden de politie en de controleurs van De Lijn de gezamenlijke controleacties. Halverwege het traject stapten ze op een afgesproken plek op de bus. Ze voerden gecombineerde controles uit op zwartrijden (rijden zonder geldig vervoerbewijs) en op het bezit van drugs (met de drugshond van de politiezone Vlas). De controles waren dus niet te ontvluchten.

Bij die gecombineerde controles werden 94 personen die geen (geldig) vervoerbewijs konden voorleggen, geverbaliseerd. Een groot aantal, want vorig jaar werden in Kortrijk in totaal 591 zwartrijders betrapt, waaronder 129 minderjarigen en 86 recidivisten. Het effect van de acties was bovendien onmiddellijk voelbaar. Op hetzelfde traject zijn het aantal meldingen van de passagiers of buschauffeurs de laatste maanden naar nul herleid.

De stad en de politiezone gingen tot slot nog een stap verder. Op basis van de aangeleverde camerabeelden, gecombineerd met getuigenissen, kon de politie een aantal aanstokers identificeren. Een van hen, een 19-jarige man uit Kortrijk, kreeg in februari het eerste busverbod. Het is een plaatsverbod dat van toepassing is op het specifieke traject dat de overlastpleger nam.

De persoon in kwestie kreeg via een burgemeestersbesluit het verbod om gedurende twee maanden aanwezig te zijn op die buslijn. Dat werd ook zo overgemaakt aan de ouders én aan de school, want het was niet de bedoeling dat de persoon daardoor school miste. Hij diende zijn verplaatsing gedurende twee maanden anders te organiseren. Op die manier wordt respect bijgebracht voor het openbaar vervoer en de uitvoerders ervan. Nam die persoon toch nog de bus, dan riskeerde hij een GAS-boete.

Aan het busverbod werd meteen ook een begeleidingstraject bij Ju.Wel gekoppeld. Jeugdwelzijnswerkers gaan daarbij in gesprek met de jongere en met zijn ouders om op zoek te gaan naar dieper liggende oorzaken voor het gedrag. Ju.Wel was aanwezig op het politiekantoor waar de jongere in kwestie de bestuurlijke maatregel betreffende het busverbod ondertekende. Tijdens deze eerste ontmoeting verduidelijkte de jeugdhulpverlener wat het Ju.Wel-traject inhoudt.

Sinds dan was er wekelijks contact met de jongere zelf en/of zijn ouders. Ju.Wel stond onder meer stil bij wat het verbod concreet betekent, onder andere voor het schoolgaan. Ook de vraag wat er nodig is om na het busverbod een hernieuwde kans te krijgen en hoe de jongere daarna wél verantwoordelijkheid zal opnemen, kwam aan bod.