Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele beschermt de Onze-Lieve-Vrouw van Groeningekapel voorlopig als monument. De kapel werd in 1832 opgericht door Félix Dujardin om de Guldensporenslag te herdenken en heeft een belangrijke historisch, architecturale en culturele waarde.
De kapel wordt voorlopig beschermd omwille van de historische waarde, als een vroeg gedateerd herdenkingsmonument voor de Guldensporenslag. Deze historische veldslag werd in die tijd een ankerpunt voor de geschiedenis van het jonge België. Later werd het ook een symbool voor de Vlaamse ontvoogding en voor de sociale strijdMatthias Diependaele, minister van Onroerend Erfgoed
Kortrijk is dé Guldensporenstad en de herdenking van 1302 blijft een belangrijke pijler binnen de Vlaamse identiteit. Vanaf deze zomer opent het nieuwe belevingsmuseum 1302 in de Onze-Lieve-Vrouwekerk, kan je genieten van de musical 1302 aan de Verlaagde Leieboorden, komt de kist van Oxford naar Kortrijk én gaan we richting bescherming van de Groeningekapel als monument. Het kleine historische kapelletje is een belangrijk monument in de herdenking van onze geschiedenis.Axel Ronse, schepen van Cultuur
De Groeningekapel heeft een historische, architecturale en culturele waarde. De kapel werd opgericht in 1832 naar aanleiding van de hernieuwde interesse in de Guldensporenslag en was één van de eerste uitingen hiervan, nog voor het verschijnen van de Leeuw van Vlaanderen van Conscience in 1838. De kapel is een vroeg signaal van de zoektocht naar historische ankerpunten voor de nieuwe Belgische staat, later in de 19de eeuw speelde de kapel een rol in de herdenking van de Guldensporenslag als symbool van de Vlaamse ontvoogding. De kapel is een getuige van de vroege neogotiek en neemt zo een bijzondere plaats in in de architectuurgeschiedenis. Kapellen van voor 1850 zijn overigens zeldzaam in Vlaanderen.Philippe De Coene, schepen van Onroerend Erfgoed
Op de plaats waar de Guldensporenslag plaatsvond, net buiten de Gentpoort richtte Félix Dujardin in 1832 dit kapelletje op naast de afspanning “Den Pelgrim van Groeninghe”. De Onze-Lieve-Vrouw van Groeningekapel verwijst naar de verschijning van het wonderbaarlijke ivoren beeldje van Maria met het Kind Jezus dat in 1302 bewaard werd in de Groeningeabdij. Het zou volgens de legende in 1302 verschenen zijn nabij de plaats van de kapel en mede zo de overwinning op het Franse leger beslecht hebben. De kapel kwam tot stand nog vóór het glorierijk tafereel van de Guldensporenslag dat Nicaise De Keyzer in 1836 maakte en dat bij de creatie als een Europees topwerk beschouwd werd. De roman “De Leeuw van Vlaanderen” van Hendrik Conscience werd in 1838 uitgebracht. De historische betekenis van de kapel kan dus niet ontkend worden.
Opmerkelijk aan de kapel is dat het niet alleen een vroeg signaal was van de zoektocht naar patriottische ankerpunten, een manier om de nieuwe Belgische staat te verzekeren van een rijk en roemrucht verleden. De keuze voor de neogotiek was eveneens een versterking van die historische argumentatie. De gotiek gold als verwijzing naar de Middeleeuwen, de glorierijke tijd van de steden in Vlaanderen en hun opvallende bouwwerken en was een manifest van deugdelijke waarden tegenover de verwarring van de Franse Revolutie. De Guldensporenslag werd een breed gedragen symbool en kreeg zijn weerslag in de Romantiek via literatuur, plastische kunsten en dus ook via de architectuur. Er werden in de 19de eeuw nu en dan plechtigheden of optochten gehouden waarin de kapel betrokken werd.
De kapel heeft een belangrijke architecturale waarde gezien de bijzondere plaats die zij inneemt in de architectuurgeschiedenis in het algemeen en in de ontwikkeling van de neogotische bouwkunst, in het bijzonder de zeldzame vroege, romantisch geïnspireerde neogotiek. Een kapel uit die periode is ook al zeldzaam. De meeste kapellen die heden bewaard zijn dateren van na 1850. Ook de zeshoekige vorm van de kapel is vrij uniek.
De kapel heeft ook een culturele waarde. De Onze-Lieve-Vrouw van Groeningekapel is specifiek opgericht door Felix Dujardin om de Guldensporenslag te herdenken en verwijst zo naar een politieke en historische overtuiging. Maar nadien groeide de kapel uit tot een volkskundig symbool omwille van de verering van Onze-Lieve-Vrouw van Groeninge en de ontvoogding van de “gewone Vlaming”.
Na de voorlopige bescherming organiseert het gemeentebestuur een openbaar onderzoek. Op die manier heeft iedereen de kans om opmerkingen of bezwaren kenbaar te maken bij de gemeente. Binnen de negen maanden beslist de Vlaamse minister van Onroerend Erfgoed over een definitieve bescherming.
Bevoegd
-
Download vCard
- Philippe De Coene
- Schepen van Sociale Vooruitgang, Zorg en Onroerend Erfgoed
- philippe.decoene@kortrijk.be
- 0477 45 32 32
Kopieer link
https://pers.kortrijk.be/215305-voorlopige-bescherming-van-de-onze-lieve-vrouw-van-groeningekapel-in-kortrijk/Gerelateerde onderwerpen
Gerelateerd nieuws
Openingsexpo Abby sluit af met een knal
Op 13 en 14 september valt het doek over F**klore. Reinventing Tradition, de openingsexpo van Abby. Deze tentoonstelling onderzoekt hoe kunstenaars tradities heruitvinden, bevragen en vieren. Het f...
Open Monumentendag: ontdek 16 niet te missen erfgoedparels in Kortrijk
Op zondag 14 september vieren we in Vlaanderen Open Monumentendag. Deze editie staat helemaal in het teken van 'In stijl': we kijken door een architecturale bril naar gebouwen en landschappen en ve...
Dubois verkent video in persoonlijke kunsttentoonstelling
Vanaf 6 september 2025 opent Be-Part Kortrijk de deuren voor Rekindling, de nieuwe solotentoonstelling van de Gentse kunstenaar Joëlle Dubois. Deze tentoonstelling markeert haar eerste verkenning v...
Jongeren bouwen eigen mobiele chillplek
Waarom zou je in Kortrijk een plek zoeken om te chillen, als je er gewoon zelf een kan maken? Dat is wat 12 jongeren tussen 14 en 16 jaar gaan doen. Ze ontwerpen en bouwen zitmeubels die duurzaam z...
Jongeren uit Kortrijk en Elefsina veroveren DAM71
Van 27 tot en met 31 augustus verandert DAM71 in Kortrijk in een creatieve hotspot. Jongeren uit Elefsina (Griekenland) en Kortrijk verrassen er met kunstzinnige interventies, rebelse statements en...