Van vlasvezel tot cello

Onderzoeker en instrumentenbouwer Tim Duerinck bouwde de afgelopen vijf maanden aan een cello in vlas voor museum Texture. Zijn residentie in het Kortrijkse museum loopt eind februari af én dat betekent dat de cello zo goed als speelklaar is. De eerste klanken hoor je tijdens een vlascelloconcert in de Kroonzaal van Texture op vrijdagavond 11 maart. Het muziekinstrument wordt nadien toegevoegd aan de collectie van het museum. 

De cello die Tim Duerinck bouwt voor Texture is bijna speelklaar. (c) Kortrijk - fotograaf Mathieu Van de Sompel
  • jpg
De cello die Tim Duerinck bouwt voor Texture is bijna speelklaar. (c) Kortrijk - fotograaf Mathieu Van de Sompel

Vlas, Kortrijks meest waardevolle product, kan werkelijk tot alles omgetoverd worden. De voorbije 5 maand bouwde Tim van vezel tot vlascello. Dit is opnieuw het bewijs dat ons vlas nog steeds tot alles in staat is en onmisbaar is in de maakindustrie.  Axel Ronse, schepen van cultuur

Een cello in vlascomposiet bouw je niet zomaar 

Een vlascello is niet zoals een houten instrument dat je stapsgewijs kan assembleren. Tim gebruikte voor het bouwen van deze vlascello een mal. Als iets niet goed was, moest hij volledig herbeginnen. Een vlascello bouwen is dan ook creëren, innoveren en ondernemen.  

Gelukkig is Tim geen klassieke instrumentenbouwer. Hij is altijd op zoek naar nieuwe materialen en vormen om unieke muziekinstrumenten te bouwen. Met elk experiment verlegt hij de grenzen van wat mogelijk lijkt in de traditionele vioolbouw. Voor zijn masterproef aan het Koninklijk Conservatorium Gent verraste hij met een piepschuimcello. Binnen de categorie ‘Crafts by Bokrijk Gold Award’ haalde Tim in 2021 een Henry van de Velde Award binnen met zijn strijkinstrumenten uit vlas. En zo bewandelt hij het pad van duurzame instrumenten in carbon, glasvezel én vlas die – niet onbelangrijk – ook uitermate goed blijken te klinken.  

Het is dan ook niet verwonderlijk dat Tim de aandacht trok van Texture, museum van vlas en textiel. Onder de noemer TEXLAB nodigt het museum kunstenaars en ontwerpers uit om vanuit hun praktijk aan de slag te gaan met het museumverhaal of de collectie.  

Vlas is door zijn sterkte en licht gewicht ideaal om tot composietmateriaal te verwerken. Een composietmateriaal bestaat uit verschillende componenten die zijn samengevoegd. Daardoor wordt het sterker of lichter dan traditionele materialen zoals hout, metaal of steen. De combinatie van natuurlijke vlasvezels en een verbindend hars leverde al tal van knappe composietproducten op. In het museum zie je nu al diverse hightech ontwerpen in vlascomposiet, zoals een fiets, een surfplank, een wieg of auto-onderdelen in vlas. Aan deze verzameling voegt Tim binnenkort een vlascello toe. 

Vlas is een lange, stijve, lichte vezel, wat ze ideaal maakt voor composietmaterialen en dus ook voor muziekinstrumenten. Het heeft een natuurlijk dempend karakter, waardoor muziekinstrumenten uit vlas een warme, ronde klank krijgen. Texture is een inspirerende plek. Gedurende de voorbije vijf maanden gaf het museum me de kans om verder te experimenten en te innoveren met muziekinstrumenten uit vlas. Tim Duerinck, onderzoeker en instrumentenbouwer

Bijzonder is ook dat Tim voor dit project samenwerkt met textielontwerpster Esther Van Schuylenbergh. Zij onderzocht onder meer welke weefsels de vlascomposieten ‘stijver’ of visueel aantrekkelijker kunnen maken. Eco-Technilin stond hen bij met materiaaladvies. Weverijen Deltracon en Sofa Cover werkten de weefstalen uit.  

Een blik achter de schermen in het atelier vlascello van Tim Duerinck in Texture (c) Kortrijk - fotograaf Mathieu Van de Sompel
  • jpg
Een blik achter de schermen in het atelier vlascello van Tim Duerinck in Texture (c) Kortrijk - fotograaf Mathieu Van de Sompel
  • jpg
Een blik achter de schermen in het atelier vlascello van Tim Duerinck in Texture (c) Kortrijk - fotograaf Mathieu Van de Sompel
  • jpg
Een blik achter de schermen in het atelier vlascello van Tim Duerinck in Texture (c) Kortrijk - fotograaf Mathieu Van de Sompel
  • jpg

Vlascello en vlaserfgoed weerklinken tijdens Festival Kortrijk 

Het bouwen van de vlascello zit erop. Het is nu aan cellist en componist Benjamin Glorieux om deze te testen, op punt te stellen en te bespelen.  Op vrijdagavond 11 maart speelt Benjamin een solorepertoire ter ere van de vlasnijverheid voor Festival Kortrijk. Hij dook hiervoor het archief van museum Texture in en daar vond hij vlasliederen zoals het ‘Weverslied’, ‘Rokkengang’ en ‘Daar zat een stokoud moederke’. Dit buitengewoon Kortrijks erfgoed zal tijdens het Festival opnieuw weerklinken tijdens een vlascelloconcert.  

‘Stel je geen Schubert voor, maar pure volksmuziek. Sommige deuntjes herkende ik, andere totaal niet. Opvallend is dat het om liederen gaat die gelinkt zijn aan de uitvoering van bepaalde handelingen of bewegingen. Zo’n repertoire doet me denken aan de ‘worksongs’ die een grote invloed gehad hebben op het ontstaan van de blues. Slaven zongen werkliederen op plantages, bij wegenbouw, spoorwegaanleg en scheepvaart. Het ritme en tempo van de liederen werden bepaald door de lichaamsbewegingen, zodat ze makkelijk tijdens het harde werk te zingen waren. Ook deze vlasmuziek moest de vaak zware fysieke arbeid ietwat verlichten. Onze tapijtindustrie en de vlasnijverheid hebben geleid tot veel tewerkstelling, maar ook tot lelijke uitwassen zoals kinderarbeid. De muziek was blijkbaar een manier om het allemaal ietwat draaglijker te maken. De liederen zijn echt fascinerend. Ze staan los van de kerk en van volkse feesten, dansen of kermissen. Het is een uniek repertoire rond de vlasnijverheid en maakt deel uit van ons collectief geheugen. Laatst kreeg ik van hoboïst Marcel Ponseele nog een prachtige melodie toegestuurd, ingezongen door zijn vader.’ Benjamin Glorieux, cellist en componist
Portret van cellist en componist Benjamin Glorieux. Copyright Virginie Schreyen.
  • png
Portret van cellist en componist Benjamin Glorieux. Copyright Virginie Schreyen.

Wie dacht nog snel een ticket te boeken, is eraan voor de moeite. Het vlascelloconcert op vrijdag 11 maart in de Kroonzaal van Texture was in een mum van tijd uitverkocht. 

De vlascello is een verrijking voor de museumcollectie 

De vlascello wordt in de loop van 2022 opgesteld in de Wonderkamer van Texture. Je kan dit unieke muziekinstrument dus weldra met eigen ogen zien tijdens een museumbezoek. Het museum voorziet hierbij ook een mini-documentaire. Deze toont niet alleen hoe het instrument tot stand kwam, maar ook hoe de vlascello klinkt. En zo blikt museum Texture tevreden terug op dit vierde creatieproject. Na ‘Tafelgeesten’ van Wim Opbrouck, ‘Pigeon Service’ van Christien Meindertsma en ‘Het Parfum van de Leie’ van Peter De Cupere mag het museum binnenkort de vlascello van Tim Duerinck als TEXLAB#4 toevoegen aan de museumcollectie.  

Tim Duerinck bouwt een cello in vlas voor Texture - teaser #Texlab4

Bevoegd

Gerelateerde onderwerpen

Ontvang exclusief nieuws

Ben je een journalist? Of werk je voor een dagblad, tijdschrift of blog?
Meld je aan en krijg als eerste toegang tot ons nieuws.

Aanmelden

Ontvang het laatste Kortrijk nieuws via RSS.

Of abonneer handmatig met de Atom URL