Primeur voor Vlaanderen: Infrabel plaatst eerste “intelligente afsluiting” in Kortrijk

De eerste “intelligente afsluiting” in Vlaanderen staat in Kortrijk. Deze speciale afsluiting gebruikt Infrabel in zijn strijd tegen spoorlopers. In tegenstelling tot een traditionele afsluiting is deze uitgerust met bewegingssensoren. Wanneer iemand over het hek probeert te klimmen of wil vernielen, registreert het systeem dat. Er gaat een alarm af en bewakingscamera’s zoomen in op de probleemzone. In de controlekamer kan men dan de gepaste maatregelen nemen. Eerder plaatste Infrabel al een gelijkaardige afsluiting in Jambes (Namen). Daar daalden het aantal spoorlopers en het vandalisme spectaculair.

Langs het Doenaertpad, niet ver van het station Kortrijk, plaatste Infrabel een gloednieuwe, stevige afsluiting van zo’n halve kilometer lang en liefst 2,5 meter hoog. Het is niet zomaar een hek, maar een “intelligente afsluiting”. Zeg maar het paradepaardje onder de afsluitingen. Deze infrastructuur is om de paar meter uitgerust met speciale bewegingssensoren. 193 in totaal. Deze sensoren hebben 14 verschillende standen waarmee hun gevoeligheid kan afgeregeld worden. Er staan ook twee 360° camera’s op hoge palen. Wanneer iemand over de omheining probeert te klimmen of deze wil beschadigen, zullen één of meerdere sensoren die schok(ken) registreren. Na een paar seconden treden de camera’s in werking en richten ze zich naar de zone waar de schok werd gedetecteerd. Tegelijk komt er ook een waarschuwingssignaal binnen in het Antwerpse controlecentrum van NMBS en kunnen de operatoren de situatie in real-time (dag en nacht) bekijken en evalueren. Afhankelijk van de situatie kunnen verschillende maatregelen genomen worden. Bijvoorbeeld vragen aan treinbestuurders om, ter hoogte van de melding, hun snelheid aan te passen of het treinverkeer stilleggen om een aanrijding te vermijden. Indien nodig kan ook een ploeg van Securail (NMBS) of de politie zo snel mogelijk ter plaatse gaan. Op deze manier krijgen spoorlopers weinig tot geen kans meer om over de sporen te lopen en dat is uiteraard ook veel veiliger. In totaal investeert Infrabel €75.000 in dit belangrijke project.

Het Doenaertpad, niet ver van het station van Kortrijk, is bij de specialisten van Infrabel gekend als een echte hotspot. Veel mensen steken hier de sporen over omdat dit een kortere weg is tussen twee wijken, naar verschillende schoolcampussen en ook naar een uitgangsbuurt. De laatste jaren werden hier bijna 60 gevallen gemeld van mensen die over de sporen liepen. En dat zijn enkel de officiële cijfers. Het echte aantal is ongetwijfeld een veelvoud daarvan. Het pad ligt naast de drukke spoorlijn Gent-Moeskroen (L75). Dit is een erg drukke spoorlijn waar heel wat reizigers- en goederentreinen rijden. Om dit levensgevaarlijke gedrag tegen te gaan, had de infrastructuurbeheerder langs het pad al een traditionele afsluiting geplaatst. Maar deze werd telkens vernield en herstellen was een lopende rekening. Met de nieuwe, stevigere intelligente afsluiting is dat soort van vandalisme een pak moeilijker geworden.

Mensen lopen vaak over de sporen omdat ze een kortere weg willen nemen. Maar dat is levensgevaarlijk. Heel wat spoorlopers schatten de snelheid van een aankomende trein totaal verkeerd in. Bovendien kijken ze dikwijls maar naar die ene trein en beseffen ze onvoldoende dat daarachter nog een andere trein uit de tegenovergestelde richting kan komen. In 2020 vielen er vijf doden en vielen er zeven zwaargewonden als gevolg van spoorlopen. In het eerste semester van dit jaar vielen er zo al twee dodelijke slachtoffers. Stuk voor stuk zijn dit drama’s die vermeden hadden kunnen worden. Naast al dit menselijke leed veroorzaken spoorlopers ook heel wat vertraging voor het treinverkeer. In het eerste semester van dit jaar registreerde Infrabel zo’n 58.000 minuten vertraging. Voor heel vorig jaar was dat meer dan 96.000 minuten. Omgerekend is dat tussen de vier en vijf uur vertraging per dag.

Nationaal dalen de jaarcijfers al voor het derde jaar op rij. Ook in West-Vlaanderen zien we diezelfde dalende trend. In de eerste zes maanden van dit jaar registreerde Infrabel 296 spoorlopers. Dat is een lichte daling in vergelijking met dezelfde periode in 2020. Toen waren er 310 meldingen. Specifiek voor West-Vlaanderen waren er tussen januari en juni van dit jaar al 31 meldingen, goed voor 10% van het totaal. De daling van de voorbije drie jaar komt deels door de maatregelen op het terrein, zoals het plaatsen van traditionele afsluitingen aan de gekende hotspots, de doorgedreven controles van de veiligheidsagenten van Securail (NMBS) en de politie. Dit en volgend jaar zal Infrabel nog zo’n drie kilometer aan afsluitingen plaatsen, verspreid over de provincie West-Vlaanderen. Daarnaast zet Infrabel ook sterk in op sensibiliseringsacties om dit levensgevaarlijke gedrag te ontraden. Ten slotte, is de daling in 2020 ook te wijten aan de verschillende lockdowns naar aanleiding van de corona pandemie. Maar ondanks die dalende trend bleef de hotspot aan het Doenaertpad in Kortrijk een doorn in het oog. Met de intelligente afsluiting heeft Infrabel alleszins een nieuw, efficiënt wapen in de strijd tegen strijd tegen spoorlopen.

Naast Kortrijk staat er ook in Jambes, in de provincie Namen, een gelijkaardige, intelligente afsluiting over een afstand van 300 meter. De resultaten zijn spectaculair. Toen er nog geen omheining stond, zaten we daar aan 120 meldingen van spoorlopen per jaar. Met het plaatsen van een gewone afsluiting daalde dat aantal naar 50 meldingen. Maar het traditionele hek werd vaak vernield. Toen Infrabel de intelligente afsluiting plaatste daalde het aantal meldingen naar 5. Een daling dus met een factor 10! Gezien het grote succes van deze maatregel wil de infrastructuurbeheerder tegen het einde van dit jaar ook nog een gelijkaardige omheining plaatsen aan Brussel-Kapellekerk. Het station ligt aan het drukste spoorknooppunt van ons land en het is ook een van de grootste hotspots spoorlopen van het Belgische spoorwegnet.