10 jaar cameraplan Kortrijk

10 jaar geleden werd de eerste veiligheidscamera geplaatst in onze stad. Een geschikt moment om het Kortrijkse camerabeleid te evalueren.

De eerste camera werd geplaatst in 2011. Niet toevallig. Het was een periode die veel Kortrijkzanen zich nog herinneren. In bepaalde delen van het centrum was het dweilen met de kraan open. Zo was er de bedroevende situatie in de buurt van de Zwevegemsestraat en de Veemarkt. In een jaar tijd werden in die omgeving 117 diefstallen met geweld gepleegd. Bijna 200 mensen werden er dat jaar opgepakt die bekend stonden om feiten van drugsverkoop, drugsbezit, diefstal, slagen en verwondingen, en het bezit van wapens. Een negatief imago dat afstraalde op het hele stadscentrum. Uit de stadsmonitor van 2011 bleek dat bijna 1 op 5 Kortrijkzanen het centrum meden omdat ze zich daar onveilig voelden. Het was tekenend voor een breder probleem. Ook op andere vlakken scoorde Kortrijk ondermaats. Zo deed de stad het bijzonder slecht op het vlak van verkeersveiligheid en was het aantal zware verkeersongevallen voor fietsers ontstellend hoog. 

Begin 2011 werd er door de voltallige gemeenteraad een unaniem positief advies verleend over het gebruik van veiligheidscamera’s in de stad. In 2013 ging de nieuwe bestuursploeg van start. Daarbij werd bijzondere aandacht besteed aan het betrekken van de Kortrijkzanen in het bepalen van de beleidsprioriteiten voor de stad. In het kader van Kortrijk Spreekt werden meer dan 4.000 gezinnen bevraagd. Daaruit bleek waar de Kortrijkzanen van wakker lagen. De belangrijkste prioriteiten waarin volgens hen moest geïnvesteerd worden, waren fietsveiligheid en veiligheid. Op basis van deze resultaten ging het stadsbestuur verder aan de slag om een (verkeers)veiligheidsbeleid uit te werken. Ook het inzetten op meer camera’s maakte hier deel van uit. 

In datzelfde jaar (2013) werd daarom het cameraplan na uitvoerig debat door quasi alle gemeenteraadsleden van meerderheid en oppositie goedgekeurd (van de 41 gemeenteraadsleden stemden enkel de 2 raadsleden van Groen tegen). Op basis hiervan werd het cameranetwerk in de stad uitgerold. Stap per stap werden, gesteund op politiestatistieken, buurten geselecteerd waar camera’s het verschil konden maken. De selectieprocedure en de historiek kan je terugvinden via de weblink hieronder. Denk hierbij aan de Zwevegemsestraat, de stationsbuurt en het winkelwandelgebied. Bovendien was Kortrijk de eerste stad om camera’s in te zetten om consequent de snelheid te controleren in zones 30 in schoolomgevingen. Intussen is het cameranetwerk van de politie uitgegroeid tot een geheel van 186 camera’s. In het evaluatiedocument van 10 jaar camerabeleid vind je een overzicht van onze ervaringen en resultaten. Zie ook www.kortrijk.be/cameraplan. 

De investeringen in de politiecamera’s op het Kortrijkse grondgebied werden gedragen door de stad Kortrijk en maakten deel uit van de jaarlijkse begroting. Over de gehele periode bedroegen deze gemiddeld 250.000 euro per jaar. Een weloverwogen investering die deel uitmaakt van de meer dan 200 miljoen euro die de stad jaarlijks uitgeeft. 

Daartegenover staan resultaten. Camera’s maken deel uit van een geheel aan maatregelen om criminaliteit te bestrijden. In de eerste plaats is het een goed middel om zaken op te helderen. In 1 op 3 gerechtelijke dossiers wordt gebruik gemaakt van camerabeelden. Bij diefstallen bedraagt dit bijvoorbeeld bijna de helft. Het heeft ertoe bijgedragen dat de ophelderingsgraad in Kortrijk sterk toegenomen is en ver boven het nationaal gemiddelde ligt. En bij meer plaatsgebonden criminaliteit zoals fietsdiefstal, zakkenrollerij of winkeldiefstal zien we een daling in de criminaliteitsstatistieken en tevens een toename in de ophelderingsgraad. In het document ‘10 jaar cameraplan Kortrijk’ gaan we hier verder op in. 

Dit alles gebeurt binnen het strikte wettelijke kader van de privacywetgeving. De beelden die binnenkomen van de 186 camera’s in de dispatching van de politie worden bekeken door een team van 4 mensen, aangeduid door de korpschef: een toezichthoudend politie-inspecteur, 2 politieambtenaren en 1 bewakingsagent.  Allen aangesteld binnen het wettelijk kader, gescreend door politie, met discretieplicht en met beroepsgeheim. Zij staan tevens in voor het aansturen van de interventieploegen op het terrein en het beantwoorden van telefonische oproepen.  

De toegang tot het beschikbare beeldmateriaal achteraf kan enkel in het kader van bestuurlijke, dan wel gerechtelijke opdrachten. De beelden kunnen door de politie opgevraagd worden gedurende 1 maand na opname. Daarna worden ze gedurende een jaar bewaard achter slot en grendel en kunnen ze enkel opgevraagd worden in het kader van een gerechtelijk onderzoek met akkoord van het parket of een onderzoeksrechter. De voorbije 10 jaar werd bovendien geen enkele klacht ingediend bij de privacy-beambten van Stad Kortrijk en de politiezone Vlas over het camerabeleid. 

Nochtans beschikt de stad met 1777 over een gratis en laagdrempelig meldpunt. Via dit kanaal kwamen daarentegen veel suggesties binnen van burgers om camera’s in te zetten bij sluikstorten, overlast, overdreven snelheid en andere zaken. De Kortrijkzanen willen immers een veilige, nette en gezellige stad om in te leven. Dat camera’s een element zijn die daartoe bijdragen blijkt uit de evaluatie van 10 jaar camerabeleid.