Criminaliteitscijfers 2020: 1 op 4 feiten coronagerelateerd. Gewone criminaliteit zakt met 16%.

Moet het nog gezegd dat 2020 een uitzonderlijk jaar was? De coronapandemie heeft een grote impact op ons leven. Ook op het vlak van de criminaliteit in Kortrijk, Kuurne en Lendelede, was 2020 een atypisch jaar. De vaak veranderende coronamaatregelen en de bijhorende overtredingen waren een nieuw gegeven. Dat ook de andere ‘gewone’ criminaliteit beïnvloedde. Daar is over de ganse lijn een duidelijke daling van de criminaliteit te merken. Vergelijkingen maken met voorgaande jaren en zoeken naar tendenzen, is geen evidentie. In dit overzicht is daarom een opsplitsing gemaakt tussen de coronafeiten en de gewone criminaliteit.

Deel 1: coronacijfers

Midden maart 2020 werden we overvallen door de coronapandemie. Om de verspreiding van het virus tegen te gaan werden nationaal heel wat maatregelen afgekondigd die ook nu nog van kracht zijn. Voor de politiezone Vlas startte op dat ogenblik een volledig nieuwe manier van handhaven, gericht op sensibiliseren en het doen naleven van de maatregelen, zonder dat het evenwel een heksenjacht werd.

 

In 2020 waren er 2.599 inbreuken tegen de coronamaatregelen. 2.429 in Kortrijk, 139 in Kuurne en 31 in Lendelede. In de grafiek hieronder worden de coronafeiten per maand weergegeven. Dit zijn 2.549 inbreuken tegen de federale regelgeving + 50 inbreuken burgemeestersbesluiten[1]. De piek van de feiten doet zich voor tijdens de lockdown van maart-mei.

 

[1]art.1 - vanaf 12 jaar verplicht om op het volledige grondgebied van Kortrijk op alle publiek toegankelijke plaatsen te allen tijde een mondmasker of elk ander alternatief in stof bij zich te hebben, behalve voor wie over een medisch attest beschikt.art.2 - vanaf 12 jaar verplicht om in het gebied gelegen binnen de R36, inclusief de R36 zelf op alle publiek toegankelijke plaatsen, te allen tijde een mondmasker of elk ander alternatief in stof te dragen, spijts de uitzonderingen.

Coronafeiten per maand in 2020
  • png
Coronafeiten per maand in 2020

Aantal feiten per specifieke, federale inbreuk.
  • JPG
Aantal feiten per specifieke, federale inbreuk.

Hieronder een overzicht van de inbreuken die het vaakste gepleegd werden, per maand weergegeven.

Uitgelicht: feiten onder de noemer ‘volksgezondheid’

De categorie ‘volksgezondheid’ is een verzamelcategorie van corona-overtredingen die gebruikt wordt bij het begin van nieuwe maatregelen, wanneer er nog geen aparte categorie voor bestaat. Dit zijn dus bijkomende inbreuken tegen het verbod op niet-essentiële verplaatsingen, de social distancing, het dragen van mondmaskers,… Het merendeel van die feiten (316) werd vastgesteld bij de het begin van de maatregelen in maart, toen het nog onduidelijk was hoe deze PV’s ingeboekt moesten worden.  

volksgezondheid
  • png
volksgezondheid

Uitgelicht: niet-naleving samenscholingsverbod

niet-naleving samenscholingsverbod
  • png
niet-naleving samenscholingsverbod

Uitgelicht: niet-naleving verplaatsingsverbod

niet-naleving verplaatsingsverbod
  • png
niet-naleving verplaatsingsverbod

Uitgelicht: niet-naleving social distancing

niet-naleving social distancing
  • png
niet-naleving social distancing

Het politiecollege wil van deze persnota dan ook gebruik maken om al het personeel van de politiezone Vlas uitdrukkelijk te bedanken voor de enorme inzet die zij dit jaar getoond hebben. Bovenop de gewone criminaliteit, bewaakten zij de goede opvolging van de vele en vaak wisselende coronamaatregelen. Soms in moeilijke omstandigheden waarbij de politie regels moest afwegen tegen het gezond verstand.

 

Het stadsbestuur van Kortrijk en de gemeentebesturen van Kuurne en Lendelede willen alle medewerkers dan ook uitdrukkelijk bedanken voor de correcte, maar vooral heel menselijke manier waarop zij deze zware verantwoordelijkheid het voorbije jaar uitmuntend hebben ingevuld.

DEEL 2: GEWONE CRIMINALITEITSCIJFERS

Naast het handhaven van de coronamaatregelen, bleef politiezone Vlas in 2020 vanzelfsprekend ook inzetten op de niet-coronagerelateerde criminaliteit. Als de hierboven beschreven coronafeiten buiten beschouwing worden gelaten, werden in 2020 7.380 criminele feiten gepleegd in de politiezone Vlas. Dat is een daling met 16% in vergelijking met 2019 (-16% in Kortrijk en Lendelede, -14% in Kuurne). De daling is te merken in alle grote misdrijfklassen. Ook op deze cijfers heeft corona een invloed gehad. Een vergelijking maken met voorgaande jaren is daarom moeilijk. Hieronder een overzicht.

 

Totaal aantal feiten pz vlas (zonder coronafeiten):

totaal aantal feiten pz vlas zonder coronafeiten
  • png
totaal aantal feiten pz vlas zonder coronafeiten

Opdeling feiten volgens grote misdrijfklassen:

opdeling feiten volgens grote misdrijfklassen
  • png
opdeling feiten volgens grote misdrijfklassen

1. Misdrijven tegen de eigendom

Deze misdrijfklasse omhelst voornamelijk verschillende types diefstal en inbraak. We zien hier ten opzichte van 2019 over de hele lijn een sterke daling in de klassieke figuren zoals fietsdiefstallen, winkeldiefstallen en woninginbraken, en een stijging in cybercriminaliteit.

misdrijven tegen de eigendom
  • png
misdrijven tegen de eigendom

Uitgelicht: fietsdiefstal -34%

2019: 613 / 2020: 408

fietsdiefstal per maand
  • png
fietsdiefstal per maand

Uitgelicht: winkeldiefstal -18%

2019: 348 / 2020: 284

winkeldiefstal per maand
  • png
winkeldiefstal per maand

Uitgelicht: woninginbraak -20%

2019: 308 / 2020: 247

Woninginbraak per maand
  • png
Woninginbraak per maand

Meer cijfers:

  • -53% zakkenrollerij: 59 in 2019 -> 28 in 2020
  • -23% diefstallen uit voertuigen: 198 in 2019 -> 153 in 2020
  • -22% inbraken in bedrijven: 69 in 2019 -> 54 in 2020
  • -27% inbraken in openbare gebouwen: 49 in 2019 -> 36 in 2020

Uitgelicht: informaticacriminaliteit: sterke stijging, maar ook grotere aangiftebereidheid

Waar we tijdens het coronajaar 2020 het aantal misdrijven tegen eigendom fors zagen dalen, is dat niet het geval voor een specifieke categorie: cybercriminaliteit. Het aantal vastgestelde misdrijven via het internet is sterk gestegen. De mensen zaten meer thuis, brachten meer tijd door online, en werden daardoor vaker het slachtoffer van internetcriminelen.

 

Dit type van misdrijven zit sinds enkele jaren in de lift en blijft een nationaal aandachtspunt. Deze misdrijven zorgen soms voor schrijnende situaties waarbij slachtoffers grote bedragen spaargeld in één dag kwijt zijn. Hier wil PZ Vlas ook het komende jaar sterk op blijven inzetten.

 

  • Informaticabedrog: +125%, van 161 naar 363 feiten: denk aan de ‘Microsoft scam’, een vorm van phishing waarbij men hengelen naar de persoonlijke login-gegevens.
  • Hacking: +170%, van 83 naar 224 feiten: wanneer iemand anders jouw e-mail of social media-account heeft overgenomen.
  • Oplichting: +9%: denk aan een waaier van valse berichten zoals emotiefraude waarbij de crimineel zich voordoet als iemand in armoede of nood, ‘Nigeriaanse oplichting’ waarbij het slachtoffer in ruil voor een voorschot een royale beloning te wachten staat vanwege een dankbare Nigeriaanse prins, oplichting bij online verkoop van producten, whaling waarbij de crimineel zich voordoet als een familielid of vriend van het slachtoffer,…
  • ook te kaderen hierin is de sterke stijging van aanmatiging +60%, van 58 naar 93 feiten: waarbij men zich voordoet als iemand anders, of men iemands gegevens of account misbruikt

 

Bij deze stijging merken we de voorbije jaren gelukkig ook een stijgende aangiftebereidheid van de slachtoffers. En dat is belangrijk. Zonder aangifte is er namelijk geen onderzoek. Na een aangifte kan het informaticateam van de PZ Vlas (de Local Computer Crime Unit - LCCU), dat 3 fulltime medewerkers telt, een dossier opbouwen, vaak in samenwerking met andere lokale politiezones en de federale politie. Cybercriminaliteit stopt immers niet aan de grens van een politiezone. Op die manier worden meer zaken opgehelderd, worden samen meer successen geboekt en kunnen internetcriminelen vaker ontmaskerd, opgepakt en veroordeeld worden.

 

De stijging van de cybercriminaliteit is een nationaal en zelfs internationaal fenomeen. Ter vergelijking, voor de provincie West-Vlaanderen was er van januari t.e.m. september een stijging van 74% in 2020 t.o.v. 2019 voor het totaal van informaticabedrog, hacking, valsheid in informatica en sabotage. Of je nu in Lampernisse of Kortrijk woont, je heb evenveel kans om slachtoffer te worden.

 

Door de bevolking te sensibiliseren en preventief te wijzen op het bestaan van internetcriminelen die zich aanbieden via malafide sms- en whatsapp berichten, e-mails, bank- en verkoopwebsites … moet iedereen nog meer alert worden voor dit online fenomeen.

Preventieteams

Cybercriminaliteit is nieuw binnen het aanbod van de preventieteams. In de toekomst wordt via een samenwerkingsverband en structureel overleg met de PZ Vlas sterker ingezet op cybercriminaliteit. Op vandaag zijn gratis educatieve pakketten aan te vragen bij de preventieteams (‘Child Focus – Jungle Web’ en ‘de juiste click’).

 In de klas worden de gevaren van het internet en een veilige surfmethode aangeleerd. In het voorjaar stond een promotiecampagne gepland, maar die werd gedwarsboomd door corona. Momenteel worden beide pakketten door Child Focus geüpdatet. De preventiedienst plant een nieuwe bekendmakingscampagne van zodra de nieuwe versies beschikbaar zijn.

Er is ook de interactieve quiz (VIK) voor volwassenverenigingen. Via stellingen en tutorialvideo’s staan we stil bij ons gedrag online. De tutorials werden gerealiseerd in samenwerking met seniornet, dat voldoende expertise heeft in het bijbrengen van kennis aan volwassenen. Van zodra de coronaregels het toelaten plannen we een nieuwe bekendmakingscampagne.

En in de berichten naar de SAVE/BIN/WIN-netwerken wordt vaak gewezen op de gevaren van internetcriminaliteit en recente oplichtingsmethodes.

2. Inbreuken tegen de persoon en het gezin

Ook hier zien we een daling over de hele lijn. Minder slagen en verwondingen, minder nachtlawaai (-26%), minder openbare zedenschennis (-29%).

inbreuken tegen de persoon en het gezin
  • png
inbreuken tegen de persoon en het gezin

Uitgelicht: opzettelijke slagen en verwondingen

  • Er waren opvallend minder opzettelijke slagen en verwondingen buiten de familie: -36%. Het aantal feiten ging van 604 in 2019 naar 387 in 2020. Dat is onder meer te wijten aan het wegvallen van evenementen en het uitgaansleven.
Opzettelijke slagen en verwondingen buiten de familie per maand
  • png
Opzettelijke slagen en verwondingen buiten de familie per maand
  • Opvallend is echter dat er minder aangiftes waren van opzettelijke slagen en verwondingen binnen de familie (intrafamiliaal geweld): -21%, van 255 in 2019 naar 202 in 2020.
Opzettelijke slagen en verwondingen binnen de familie per maand
  • png
Opzettelijke slagen en verwondingen binnen de familie per maand
  • En dat ondanks de lockdown, waar we met z’n allen meer binnen zaten en dichter op elkaar leefden. Is deze vorm van geweld daadwerkelijk gedaald, of vinden slachtoffers het moeilijker om aangifte te doen nu we meer thuis moeten werken en leven? Als politiezone en als lokale besturen nemen we geen risico en wordt er de komende maanden verder ingezet op de aanpak van intrafamiliaal geweld.

Stad Kortrijk - Team Preventie

Het stedelijk preventieteam van Kortrijk ontwikkelde – in samenwerking met een interdisciplinaire projectgroep van de VIVIS – een folder en een contactkaartje met toelichting en contactgegevens van de drie organisaties die lokaal ten dienste staan inzake intrafamiliaal geweld: CAW Zuid-West-Vlaanderen, Justitiehuis en de PZ Vlas (Binnen de politiezone Vlas staat de sociale dienst in voor psychologische begeleiding, praktische hulp en informatie op gerechtelijk vlak. De politie staat in voor het eerste contact van slachtoffers inzake partnergeweld. Hiernaast zijn ze 24/7 doorlopend beschikbaar. Indien nodig kan de politiedienst je doorverwijzen naar een bevoegde hulpverleningsorganisatie). De contactfolders en de contactkaartjes werden in de wachtruimtes van alle dokterpraktijken in Kortrijk en de deelgemeenten gelegd.

Recent werd ook een Taskforce Veiligheid in het leven geroepen die zich tot doel stelt niet enkel te focussen op overlast- en criminaliteitsfeiten maar ook op de achterliggende problemen (sociaal, psychisch, verslaving, etc).  Als eerste concrete werkdomeinen zijn multidisciplinaire huisbezoeken en een versterkte samenwerking inzake psychische problematieken naar voor geschoven.  De korpschef van politie maakt deel uit van die groep.  Evident zal nagegaan worden of de werking van de Sociale Politie inzake huiselijke moeilijkheden en de initiatieven van deze Taskforce compatibiliteit vertonen.

De communicatiediensten van stad en politiezone willen verhoogd inzetten op het bekend maken van de hulplijn 1712. Ook in het komende stadsmagazine van februari verschijnt een artikel met duiding over dit nummer, dat openstaat voor iedereen die slachtoffer is van geweld. Ervaren hulpverleners geven advies of verwijzen door voor verdere hulp.

Uitgelicht: belaging = stalking

Een misdrijftype waar er in 2020 wel een verdere stijging (14%) was, is belaging. In 2020 waren er 238 feiten, tegenover 208 in 2019. Dit is een cijfer dat de laatste vijf jaar is gestegen. In 2016 waren er nog 107 feiten.

 

In de zomer van 2020 kocht de PZ Vlas 5 stalkingsalarmen waarmee ze, samen met de hulpverlening en het parket, een hulpmiddel wil bieden aan slachtoffers van stalking door hun ex-partner. Op deze manier stellen we slachtoffers van stalking in staat om van op elke plaats snel de hulpdiensten te verwittigen. Momenteel zijn 4 van de 5 toestellen toegewezen aan slachtoffers van stalking. De gebruikers gaven ons allen positieve feedback, zij voelen zich m.a.w. een stuk veiliger. Tot nu toe werd de alarmknop nog geen enkele keer ingedrukt, wat ook het preventieve en ontradende effect aantoont t.o.v. de stalker.

3. Inbreuken tegen de openbare orde en veiligheid

Ook hier zet de algemene tendens van lagere cijfers zich door (-13%). Het aantal feiten van bedreiging daalde in 2020 met 21% (van 337 naar 268). Het aantal feiten van weerspannigheid werd gehalveerd (van 61 naar 32) en smaad aan de politie daalde met 39% (van 18 naar 11 feiten).

Inbreuken tegen de openbare orde en veiligheid
  • png
Inbreuken tegen de openbare orde en veiligheid

4. Inbreuken tegen de bijzondere wetten

Ook hier is er een daling over de hele lijn (-24%). Overtredingen tegen de coronamaatregelen worden hier dus buiten beschouwing gelaten, anders was hier een stijging van 77% te noteren.

Inbreuken tegen de bijzondere wetten
  • png
Inbreuken tegen de bijzondere wetten

Uitgelicht: drugsfeiten

Er was in 2020 ook een daling van het aantal drugsfeiten met 22%: van 871 in 2019 naar 678 in 2020. Dit is onder meer het gevolg van het sterk verminderde uitgaansleven, waardoor er ook minder controles waren.

Uitgelicht: openbare dronkenschap en alcoholmisbruik

Ook hier zien we een daling van het aantal feiten met 32%: van 460 feiten in 2019 naar 314 feiten in 2020. Hier opnieuw door het uitblijven van evenementen, uitgaansleven en ook de avondklok.

5. GAS-inbreuken

In 2020 waren er ook 30% minder GAS-feiten (335 in 2019, 235 in 2020). Zo waren er bijvoorbeeld veel minder feiten van wildplassen (van 101 naar 67) en minder feiten aan de ‘Libelle’ (van 63 naar 16).

GAS-inbreuken
  • png
GAS-inbreuken

Bevoegd

Ontvang exclusief nieuws

Ben je een journalist? Of werk je voor een dagblad, tijdschrift of blog?
Meld je aan en krijg als eerste toegang tot ons nieuws.

Aanmelden

Ontvang het laatste Kortrijk nieuws via RSS.

Of abonneer handmatig met de Atom URL